Jack Ma: Đừng bao giờ than phiền 'Cơ hội ở đâu rồi?'

Dù còn khá lâu mới đến giờ khai mạc nhưng đông đảo sinh viên đã đến sớm trước Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội) chờ đợi để được vào dự buổi nói chuyện cùng tỷ phú Jack Ma.

Ngoài sảnh, sinh viên xếp hàng dài hơn 100m để soát vé vào bên trong hội trường.

Được trực tiếp nghe vị tỷ phú nổi tiếng thế giới "bằng xương bằng thịt" nói chuyện khiến nhiều người rất háo hức.  Jack Ma là tỷ phú tự thân nổi tiếng của Trung Quốc, với tài sản 39,6 tỷ USD, theo Forbes. Ông sinh năm 1964 tại Hàng Châu, từng là giáo viên tiếng Anh trước khi đồng sáng lập hãng thương mại điện tử Alibaba năm 1999. Doanh thu hãng này trong 12 tháng, đến hết tháng 3, là 23 tỷ USD.

Sự kiện dự kiến kéo dài 1 giờ 30 phút, gồm hai chủ đề chính: Jack Ma truyền cảm hứng cho sinh viên bằng những câu chuyện về quá trình lập nghiệp và giao lưu với các bạn trẻ.

Chương trình nhằm khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, dám nghĩ dám làm, không bỏ cuộc của thế hệ trẻ; tạo cơ hội để các bạn sinh viên được giao lưu, học hỏi từ một trong những tỷ phú truyền cảm hứng nhất thế giới hiện nay.

Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam sẵn sàng bước vào những đổi mới và cải cách, bắt nhịp với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và những thay đổi đang diễn ra như vũ bão của thế giới.

Xuất hiện trên sân khấu, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình khuấy động không khí hội trường bằng câu hỏi hướng đến 3.000 sinh viên và người trẻ ngồi bên dưới: “Các bạn có muốn gặp Jack Ma không?”. Đáp lại câu hỏi là tiếng vỗ tay vang dội và những tràng trả lời "có" to, rõ từ các hàng ghế. Vị Chủ tịch mời chiếu đoạn clip ngắn về Jack Ma, vị tỷ phú tự thân giàu thứ hai Trung Quốc. Không chỉ nổi tiếng về khối tài sản hơn 39 tỷ USD, Jack Ma hiện thân cho câu chuyện đầy cảm hứng về tinh thần khởi nghiệp, khi vượt qua nhiều cản trở trong quá khứ để vươn lên xây dựng đế chế thương mại điện tử lớn nhất thế giới.

Ít phút sau, tỷ phú nổi tiếng xuất hiện trong tiếng vỗ tay chào đón của 3000 người tham dự. Phong cách giản dị, quần âu áo sơ mi, và thân thiện bắt tay cùng Chủ tịch FPT Trương Gia Bình.

Jack Ma: Người thành công thực sự không bao giờ than phiền “Cơ hội ở đâu rồi’? Cơ hội chỉ tồn tại ở những nơi có vấn đề cần giải quyết. Hãy giải quyết vấn đề các bạn sẽ có cơ hội.

Vị tỷ phú cho biết, “chúng ta chỉ học được từ những thất bại. Để thành công, các bạn phải biết được vì sao những người khác lại thất bại. Nhiều năm trước đây, tôi cùng với những cộng sự của mình đã cố gắng học hỏi từ những thất bại của những người khác. Đây là điều mà tôi muốn chia sẻ. Nếu các bạn muốn làm gì đó, các bạn phải có ý tưởng và ước mơ. Đó là điều gì mà các bạn có thể làm tốt hơn những người khác. Các bạn cần phải khác biệt. Nếu các bạn cũng như những người khác thì các bạn không có cơ hội tốt hơn”.

Xuất hiện giản dị trên sân khấu, tỷ phú nổi tiếng thẳng thắn trả lời mọi câu hỏi đặt ra từ người tham dự.

Ngoài ra, ông chủ của Alibaba còn nhắn nhủ, nếu các bạn học hỏi được từ những sai lầm, các bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn. Những điều khác tôi muốn chia sẻ là: “Nếu các bạn muốn thành công, các bạn phải học được cách làm việc với người khác”.

Lý thú nhất về câu chuyện khởi nghiệp là nhắc lại quá khứ, Jack Ma cho hay, ông sinh ra trong một gia đình nghèo khó, trượt 3 lần cho kì thi đại học,…

“Nhưng tôi không từ bỏ, thất bại, tôi lại làm lại. Alibaba đã được tạo ra 18 năm. Đó là khoảng thời gian ngắn với người khác nhưng dài với chúng tôi,”, Jack Ma thẳng thắn chia sẻ.

Nói thêm về ‘canh bạc’ thương mại điện tử, ông chủ Alibaba còn cho biết thêm, hiện tại 54% dân số dùng di động, nhưng nhiều người chủ yếu để chơi game. Bạn hãy cố gắng sử dụng di động để buôn bán, giao tiếp với mọi người trên mạng. Trong tương lai, có thể sẽ là "made in Internet". Bạn có thể mua hàng nước này, lắp ráp nước kia, xuyên biên giới, mọi thứ đều qua Internet.

“Những thứ tôi chưa thích đó là thanh toán trực tuyến, vì tôi thấy các bạn dùng tiền mặt nhiều. Chúng ta hãy thanh toán bằng di động đi. Tôi tin chỉ với chiếc điện thoại, chúng ta có thể mua bán, thanh toán, du lịch toàn cầu. Đừng lo ngại về trí tuệ nhân tạo sẽ cướp mất nghề nghiệp của con người, vì con người luôn thong minh hơn những chiếc máy”, Jack Ma cho hay.

Ngoài ra ông còn cho biết thêm, 95 triệu dân ở đất nước (Việt Nam), nhưng chỉ có 4 triệu người shopping trên mạng, có thể thị trường chưa có nhiều, nhưng đó chính là cơ hội để bạn thực hiện.

Hàng ngàn người tham dự đã lắng nghe chăm chú câu chuyện chia sẻ từ vị tỷ phú tự thân người Trung Quốc và chờ đợi đến lúc được đặt câu hỏi cùng ông.

Sinh viên: Tôi đã xem rất nhiều cuộc phỏng vấn của ông trên Internet. Tôi biết rằng, ông có tinh thần dám nghĩ dám làm rất lớn, có sức ảnh hưởng lớn đến giới trẻ và sẵn lòng chia sẻ với sinh viên Việt Nam?

Jack Ma: Nếu chúng tôi thành công, 80% người trẻ Trung Quốc sẽ có cơ hội. Chúng tôi không giàu, không có nhiều cơ hội. Đến ngày hôm nay, chúng tôi đã thất bại rất nhiều lần: từ gọi vốn đến làm việc. Những người trẻ đương nhiên sẽ mắc sai lầm, đừng buồn khi các bạn thất bại. Đây là những thử thách dành cho các bạn trong cuộc sống.

Tôi đã từng thất bại trong rất nhiều dự án. Và những khoảnh khắc thất bại đó tạo nên tôi của ngày hôm nay.

Sinh viên: Tôi biết ông có khiếu hài hước thừa hưởng từ truyền thống gia đình, tôi đã xem rất nhiều clip của ông trên YouTube. Ngay tại đây, ông có thể làm cho chúng tôi cười được không?

Jack Ma: Câu hỏi của bạn rất thú vị. Tôi xin kể cho bạn một câu chuyện. Mỗi ngày tôi gặp rất nhiều vấn đề, nếu tiếng khóc có thể giúp tôi nhẹ lòng, tôi sẽ khóc cả ngày.

Vậy tôi phải làm gì để tự thân tôi vui vẻ, tôi xoa cho tay tôi ấm lên. Tôi không tin vào siêu nhân, tôi tin vào tinh thần siêu đấu tranh. Tôi không phải một người có thể làm cho mọi người cười, nhưng có thể làm cho bản thân tôi cười.

Để có được thành công, Jack Ma đã nếm trải rất nhiều thất bại.

Sinh viên: Tôi biết rằng thành công đến từ các mối quan hệ mà ông xây dựng trong công ty của mình. Ông đã nói rằng "Luôn luôn để nhân viên của bạn đến làm việc với một nụ cười". Ông có thể chia sẻ cho chúng tôi vài lời khuyên để truyền cảm hứng cho nhân viên làm việc mỗi ngày và động viên họ trong công việc?

Jack Ma: Tôi không muốn nhân viên đến công ty với khuôn mặt cười, nhưng rời đi với những giọt nước mắt. Tôi muốn các khách hàng, đối tác, cổ đông khi về nhà đều mang theo những nụ cười từ Alibaba. Bạn phải chắc chắn mọi nhân viên đều đang làm việc có ý nghĩa.

Với bất cứ những gì chúng tôi làm, chúng tôi đều tự đặt ra câu hỏi rằng liệu điều này có tốt cho mọi người không? Gia nhập Alibaba rất khó, nhưng rời đi thì dễ. Các công ty khác lại có vẻ ngược lại. Cần làm cho công ty của bạn là các nơi vui vẻ, sáng tạo.

Tiền quan trọng, nếu không có tiền thì không ai vui vẻ, nhưng nếu chỉ có tiền, các bạn sẽ không thật sự hạnh phúc từ trong tâm.

Sinh viên: Tôi biết năm 1999, ông cùng 17 người bạn đã làm việc với nhau và cùng phát triển công ty Alibaba và đã thành công lớn. Ông có thể chia sẻ lời khuyên làm sao để chọn người đồng sáng lập hợp tác tốt đến như vậy?

Jack Ma: Lời khuyên của tôi khi tìm kiếm đối tác, là cố gắng đừng mời bạn bè vào công ty.

Phần lớn mọi người trên thế giới thường có xu hướng mời bạn bè, nhưng bạn bè thân thường không phải đối tác tốt. Tìm đối tác, ta nên tìm người có cùng tầm nhìn.

Chúng ta tìm đối tác không phải hy vọng vì kiếm được rất nhiều tiền, mà vì nỗ lực cùng biến những điều mong muốn xảy ra. Họ có thể không giỏi nhất, mà là người có thể hỗ trợ và hiểu bạn.

Chúng tôi từng tranh cãi nhiều nhưng không bao giờ phá huỷ tầm nhìn của nhau. Chúng tôi luôn có đích đến chung. Trên đường tới đích này, tôi đã mời rất nhiều người tham gia công ty của mình, có người đến rồi đi nhưng không sao cả.

Khi đi chúng tôi là bạn bè, khi đến là đối tác. Những đối tác tốt là những người phải mất thời gian mới hiểu được. Nếu thất bại sẽ cùng đứng lên, không ai muốn người còn lại thất bại.

Chúng ta không nên e ngại thất bại, chúng ta nên tận hưởng thất bại và khoảnh khắc buồn để đứng lên từ đó.

Sinh viên: Bản thân ông bước chân vào đời không mấy thuận lợi, thi đại học 3 lần mới đỗ, 10 lần nộp hồ sơ vào trường Harvard không nhận được bất cứ phản hồi nào, rồi đến khi ra trường thì xin việc hàng chục nơi không trúng. Tôi rất muốn biết, điều gì đã khiến ông đứng lên đi tiếp?

Jack Ma: Khi bị từ chối, tôi rất buồn. Bởi bố mẹ sẽ nói: Ai cũng xin được việc, sao con lại bị từ chối? Tôi nghĩ rằng số phận không muốn tôi vào những công ty đó, mà muốn tôi thành lập công ty riêng của mình.

Đó là lý do tại sao ngày nay, tôi dành nhiều thời gian cho sinh viên. Tôi muốn nói với họ, tôi đã trải qua nhiều thất bại như thế nào. Tôi về nhà và ngủ, ngày mai lại cố gắng. 80% người trên thế giới này có những trải nghiệm như vậy. Nếu Jack Ma không phải Chủ tịch Alibaba, sẽ không ai để ý. Tuy nhiên, tôi thành công và người ta mới để ý tới tôi. Tôi không bao giờ từ bỏ. Vì nếu chúng ta không từ bỏ, chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội.

Sinh viên: Ông xin ý kiến của ai khi công việc kinh doanh gặp rắc rối?

Jack Ma: Khi tôi khởi nghiệp, tôi hỏi đồng nghiệp. Khi công ty lớn hơn, tôi vẫn hỏi đồng nghiệp. Và khi có Alibaba, tôi vẫn xin ý kiến từ những người làm cùng. Đó chính là tinh thần làm việc nhóm.

Tôi không che giấu những đồng nghiệp của mình điều gì. Chúng tôi thảo luận với nhau một cách cởi mở và thẳng thắn. Tất nhiên là giờ đây đã có những sự khác biệt. Alibaba có quy mô rất lớn với doanh thu cao.

Không có ai là hoàn hảo, không phải bạn làm nên nhóm của mình thành công mà họ tạo nên thành công của bạn. Trong 18 năm qua, không có vấn đề gì mà quá lớn đến mức tôi phải nghĩ đến viễn cảnh tồi tệ nhất. Luôn luôn có giải pháp, luôn luôn có con đường cho mọi vấn đề. Tôi khuyên bạn hãy tìm ra nó cùng với những người đồng sự của mình.

Diễn viên Lan Phương cũng có mặt tại sự kiện và đặt câu hỏi cùng tỷ phú Jack Ma.

Diễn viên Lan Phương: Tôi và anh trai đều là người hâm mộ ông. Chúng tôi biết ông muốn thúc đẩy thanh toán điện tử. Tôi muốn hỏi về tương lai thanh toán của Bitcoin vì anh trai tôi làm việc liên quan đến đồng tiền ảo?

Jack Ma: Bạn quả là nữ diễn viên thật xinh đẹp. Những người không đẹp trai như tôi không ngờ cũng trở thành diễn viên. Tôi cố gắng hết sức để trở thành ca sĩ, diễn viên, họa sĩ. Tôi từng mong muốn làm thế để trải nghiệm trong cuộc đời mình.

Mới đây, tôi cũng được tham dự bộ phim Kungfu và nhận thấy rằng làm diễn viên rất khó. Tôi không phải người hâm mộ đồng Bitcoin nhưng tôi cũng quan tâm đến một xã hội không dùng tiền mặt.

Điều tôi muốn nói và tìm hiểu là giá trị của nó. Đằng sau đó là công nghệ bán hàng rất mạnh. Công việc của tôi ở Alibaba hay Alipay là cố gắng đảm bảo thế giới phi tiền mặt là xã hội bình đẳng. Tất cả một xã hội phát triển bao trùm. Tất cả mọi người đều được hưởng lợi ở đó. Tôi căm thù tham nhũng và phương thức thanh toán không tiền mặt góp phần hạn chế tham nhũng.

Tôi không biết nhiều về Bitcoin nên không thể giả đò là hiểu biết để trả lời cho bạn. Tôi cho rằng, làm kinh doanh hay một vấn đề gì, nếu các bạn không biết, không có gì đáng ngượng cả. Nhưng nếu không biết mà cố tỏ ra là biết, đó mới là điều đáng ngượng.

H.C - Thái Nguyễn