PNO - PNO - Nhà thơ Cao Bá Quát hiệu là Chu Thần, tự Mẫn Hiên, sinh năm 1808, quê ở làng Phú Thị, tên nôm là làng Sủi, trước thuộc tỉnh Bắc Ninh, nay là ngoại thành Hà Nội.
Lâu nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về Cao bá Quát, tuy nhiên với tập sách Người làng Sủi kể chuyện Cao Bá Quát (NXB Văn hóa Văn nghệ), hai tác giả Xuân Cang & Cao Bá Nghiệp lại nhìn từ một góc độ khác qua các lời kể, truyền thuyết dân gian; bên cạnh đó lần đầu tiên tác giả công bố hồ sơ lưu trữ trong Châu bản triều Nguyễn về lệnh truy nã năm 1858 của triều đình Tự Đức đối với dòng họ Cao Bá Quát.
Theo hai tác giả, có một “mệnh trời” đã chi phối cuộc đời Cao Bá Quát từng năm, từng tháng, từng ngày, cho đến từng hành động và từng bài thơ. Hay nói cách khác, tác phẩm văn chương của Cao Bá Quát chính là bản sao hành trình số phận của ông. Về cái chết của Cao Bá Quát, có tư liệu cho rằng ông không hy sinh trong khởi nghĩa Mỹ Lương (1854). Ở đây, tác giả mạnh dạn đặt nghi vấn khác, khi căn cứ vào thơ của Cao Bá Quát: “Sử sách của triều đình chép là ông bị chết ở trận tiền, bị cắt thủ cấp đem về treo, gọi là bêu đầu, tại làng Sủi quê tôi để thị uy. Nhưng người họ Cao trực tiếp điều tra và truyền lại trong gia tộc thì cho biết đó không phải là đầu ông Cao, mà của người khác giống ông. Một trong những nhà nghiên cứu lịch sử là học giả Giá Sơn Kiều Oánh Mậu (1853-1912), tác giả cuốn sách Bản triều bạn nghịch liệt truyện, chép tiểu sử những người chống lại triều đình nhà Nguyễn, khi chép truyện Cao Bá Quát, nói đến cái chết của ông cũng có câu: “Thuyết khác thì nói Quát bị bắt giải về Hà Nội, có người thương hại nên đã dùng một tên tội phạm dáng mạo giống Quát để thay vào. Còn Quát trốn đến Lạng Sơn, làm thiền sư trốn tránh, vài năm sau mới chết”.
Nhằm chứng minh cho thuyết của mình là có cơ sở, tác giả đã phân tích bài thơ Vịnh đầu Hạng Vũ:
Cai Hạ vừa thôi tiếng thét la
Có đầu như thế khiếp người ta
Đường đường tám thước thân đâu nhỉ
Lẫm lẫm trùng đồng rõ tóc da
Trăm trận đến giờ đâu phải dễ?
Nghìn vàng mua lấy rẻ đâu mà!
Anh hùng kết cuộc còn oanh liệt
Quắc mắt thành trì cũng nát ra.
Và lập luận: “Đọc thơ thấy rõ tác giả không nói gì đến thất bại của Hạng Vũ, chỉ nhấn mạnh cái khí phách của vị tướng. Kể chuyện Hạng Vũ mà chính là cảm xúc về mình, cũng là một cách gián tiếp ca ngợi và cảm ơn người đã chết thay mình”. Chưa rõ điều này có đúng với cái chết của nhà thơ Cao Bá Quát hay không nhưng rõ ràng cũng gợi cho chúng ta nhiều điều lý thú mới mẻ.
H.B
| Chia sẻ bài viết: |
Lâu lắm mới thấy lại cái không khí đặc trưng miền châu thổ, trong “Truyện Tây du nơi xóm Lá” của nhà văn Ngô Khắc Tài.
Vào lúc 21g20, hôm nay, 30/4/2025, buổi biểu diễn drone kỷ lục diễn ra tại công viên bờ sông Sài Gòn (TP Thủ Đức).
Nhiều nghệ sĩ cảm thấy tự hào khi góp mặt trong các tác phẩm đề tài truyền thống cách mạng.
Gần 2.800 nhà sáng tạo nội dung quốc tế vừa được bổ nhiệm nhằm lan tỏa văn hóa và hình ảnh Hàn Quốc
Trong năm 1975 “Tổ quốc thống nhất, non sông liền một dải”, có những văn nghệ sĩ đã được sinh ra trong dấu mốc đặc biệt thiêng liêng này...
"Mùa Xuân thống nhất" là chương trình nghệ thuật chính luận có quy mô lớn bậc nhất do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.
Các nghệ sĩ/nhà văn trẻ đã, đang và sẽ luôn sẵn sàng nỗ lực sáng tạo và cống hiến các tác phẩm có ý nghĩa dành cho công chúng, bạn đọc.
"Cửu Long Giang khói lửa - Ký họa và thơ" là tập sách gồm tranh ký họa và thơ viết từ chiến trường miền Tây Nam Bộ thời kháng chiến chống Mỹ.
Bài hát Như có Bác trong ngày đại thắng luôn vang lên trong những ngày vui của đất nước.
Theo thông tin từ Sở Nội vụ TPHCM, Giải thưởng Sáng tạo TPHCM năm nay thu hút 292 sản phẩm dự thi đến từ 7 lĩnh vực...
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc vừa công bố kế hoạch nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp hoạt hình
Lĩnh vực 4 nhận được 48 hồ sơ, sản phẩm dự thi Giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần 4, năm 2025.
TPHCM đặc biệt quan tâm đầu tư các thiết chế, cơ sở hạ tầng văn hóa.
TPHCM triển lãm ảnh “Đại thắng mùa Xuân 1975 với Kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam” và “Tự hào một dải biên cương”.
Giải thưởng nhằm kịp thời phát hiện, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có sản phẩm sáng tạo đóng góp tích cực cho sự phát triển của TPHCM...
Không có những chiến hào, không có lửa khói bom đạn, cuộc chiến của những chiến sĩ tình báo, biệt động thành diễn ra âm thầm trong lòng đô thị Sài Gòn.
Trung tâm Báo chí tuyên truyền các hoạt động Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã được khai trương tại TPHCM vào sáng 27/4.
Từ nay đến ngày 8/5, nhiều hoạt động chiếu phim, triển lãm điện ảnh và giao lưu với đoàn phim được tổ chức rộng rãi ở phố đi bộ Nguyễn Huệ...
