Danh tác kịch Nhật Bản đến Việt Nam

Tác phẩm phóng tác từ danh tác kịch Tomodachi của nhà văn, nhà soạn kịch lừng danh Nhật Bản Kobo Abe và được Trung tâm Giao lưu văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam (The Japan Foundation Center for Cultural Exchange in Vietnam) bảo trợ.

Vở kịch Bạn bè - Bè bạn có sự dung hòa màu sắc văn hóa Nhật Bản và Việt Nam

Trước Murakami Haruki - cái tên tiêu biểu của văn chương đương đại Nhật Bản - thì Kobo Abe (1924-1993) là cây bút làm độc giả quốc tế, nhất là phương Tây, trầm trồ về những trang viết được cho là vượt khỏi mỹ quan truyền thống Nhật Bản và đi trước thời đại. Được đánh giá là một trong những tác giả quan trọng nhất của văn đàn Nhật Bản thế kỷ XX, Kobo Abe để lại nhiều tác phẩm kinh điển mà quen thuộc nhất với độc giả Việt Nam là 2 tiểu thuyết: Người đàn bà trong cồn cát (1962) và Khuôn mặt người khác (1964). Kobo Abe cũng đóng góp nhiều cho kịch nghệ Nhật Bản mà Tomodachi (ra đời năm 1967) là một trong những tác phẩm tiêu biểu với các giải thưởng danh giá và nhiều bản dựng sân khấu lẫn chuyển thể thành phim tại Nhật cùng nhiều quốc gia khác.

Tomodachi (nghĩa là bạn bè trong tiếng Nhật) kể câu chuyện đầy ẩn dụ về một gia đình xâm chiếm trái phép căn hộ của một chàng trai trẻ, kiểm soát và tước đi cuộc sống của anh nhân danh “vì lợi ích của chủ nhà”. Vở diễn để lại nhiều tranh luận về những ám chỉ chính trị và cả tư tưởng vượt thời đại về sự cô đơn của con người trong xã hội hiện đại.

Nghệ sĩ Hoàng Thy - “bà bầu” của Xóm kịch - cho biết, Bạn bè - Bè bạn không dựng đúng như kịch bản gốc từ Nhật Bản mà phóng tác với nhiều sự điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp thời điểm hiện tại và bối cảnh Việt Nam. “Anh Xuân Trang và tôi đều là học trò của cô Nguyễn Thị Minh Ngọc - người dịch kịch bản Tomodachi sang tiếng Việt. Khi Xóm kịch thành lập, cô đã đến xem. Cô nói thích phong cách của chúng tôi và muốn có dự án để cô trò làm cùng nhau. Chúng tôi cảm ơn cô đã mang Tomodachi đến Xóm kịch để có Bạn bè - Bè bạn và kết nối Trung tâm Giao lưu văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam bảo trợ cho dự án này” - nghệ sĩ Hoàng Thy cho biết.

Với Bạn bè - Bè bạn (biên tập và đạo diễn: Nguyễn Thị Minh Ngọc - Vũ Xuân Trang), có thể thấy nỗ lực của ê kíp sáng tạo trong việc “Việt hóa” kịch bản, đồng thời vẫn giữ “chất Nhật” đúng như tinh thần một tác phẩm giao lưu văn hóa. Bỏ qua những ẩn ý có thể làm khó khán giả đại chúng, Bạn bè - Bè bạn kể câu chuyện kịch tính và cả thời sự về nạn lừa đảo lẫn sự nhiễu loạn thông tin của mạng xã hội hoàn toàn có thể phá hủy một con người. Chuyện nhân vật chính bị những người hoàn toàn xa lạ thao túng tâm lý tưởng như vô lý nhưng lại rất quen thuộc qua loạt thông tin cảnh báo lừa đảo thời gian qua.

Trong xã hội hiện đại, con người phải tỉnh táo trong mọi mối quan hệ, nhưng càng cần hơn nữa là sự kết nối thực chất, bền vững với những người vẫn ở xung quanh chúng ta. So với bản gốc, ê kíp vở diễn cũng chọn cái kết có hậu khi người tốt được đáp đền và kẻ làm việc xấu phải trả giá, giúp Bạn bè - Bè bạn mang màu sắc tươi sáng hơn, phù hợp tâm lý tiếp nhận của khán giả Việt Nam.

Ninh Lộc