Vừa qua, chị được vinh dự nhận giải thưởng tác giả xuất sắc với tác phẩm - kịch bản sân khấu Cuộc đoàn tụ cảm xúc tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc "Hình tượng Người chiến sĩ Công an Nhân dân" lần thứ V - năm 2025 tại Hà Nội.

Đây là giải thưởng thứ 3 mà tác phẩm vinh dự được trao. Tiền thân của kịch bản Cuộc đoàn tụ cảm xúc là truyện ngắn Song sinh và cuộc đoàn tụ đầy cảm xúc đoạt Giải B cuộc thi viết kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát Nhân dân - Bộ Công An (năm 2022). Sau đó, nhà văn Hoài Hương chuyển thể truyện ngắn này thành kịch bản tham dự Trại sáng tác kịch bản sân khấu đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” - Bộ Công An tổ chức, tiếp tục đoạt Giải B thể loại kịch bản (năm 2023).

Nhà văn Hoài Hương thường xuất hiện trong các sự kiện với bộ áo dài Việt duyên dáng

Phóng viên: Chúc mừng chị Hoài Hương với thành công rực rỡ của tác phẩm kịch bản sân khấu Cuộc đoàn tụ cảm xúc. Được biết, đây là tác phẩm có “duyên” với giải thưởng đến 3 lần, chị có thể chia sẻ cảm xúc khi “đứa con tinh thần” của mình tỏa sáng một cách đặc biệt như vậy?

Nhà văn Hoài Hương: Với tôi, giải thưởng lần này là một niềm vui lớn bất ngờ. Ngay khi nghe NSND - Đạo diễn Trần Ngọc Giàu chúc mừng lúc 10 giờ đêm ngày trao giải 7/7/2025 từ Nhà hát Hồ Gươm - Hà Nội, ban đầu tôi đã nghĩ chắc mình nghe nhầm. 15 phút sau, khi NSƯT Minh Nhí gửi bức ảnh chụp giấy chứng nhận Giải “Tác giả xuất sắc” tên tôi và chứng nhận Huy chương Vàng vở diễn của Nhà hát kịch Trương Hùng Minh - TPHCM, tôi mới tin là thật. Một cảm giác hạnh phúc, lâng lâng say, cả đêm tự dưng khó ngủ. Vậy là, tác phẩm của tôi đã làm một cú hattrick, vui không tả nổi!

Cuộc đoàn tụ cảm xúc cũng chính là một bước chuyển đặc biệt trong hành trình sáng tác của tôi, từ hình tượng người lính trong chiến tranh sang hình tượng người chiến sĩ công an nhân dân trong thời bình.

Câu chuyện không đơn thuần là sự đối đầu giữa thiện và ác, mà còn là góc nhìn đầy nhân văn về bi kịch của nỗi đau mất mát, nỗi đau của thân phận con người, sự dằn vặt của họ sau những bí mật bị chôn vùi qua năm tháng. Trong đó, hình tượng người chiến sĩ công an được khắc họa không chỉ bằng hành động phá án chuyên nghiệp, mà còn cả chiều sâu nhân văn - là người mang trên vai trách nhiệm với công lý, nhưng vẫn đau đáu một trái tim đầy tình người, đồng cảm và đau cùng nỗi đau của những phận người nghiệt ngã vướng vòng lao lý.  

Tác phẩm lập một “hattrick” giải thưởng

Kịch Cuộc đoàn tụ cảm xúc do nghệ sĩ Minh Nhí cùng Sân khấu Trương Hùng Minh biểu diễn tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc "Hình tượng Người chiến sĩ Công an Nhân dân" lần thứ V – năm 2025. Vở diễn bội thu với 8 giải thưởng đầy vinh dự

Để xây dựng được hình tượng này, buộc người viết phải cân bằng giữa cảm xúc và lý trí. Điều gì giúp chị thoát khỏi sự khô khan, rập khuôn để có thể phác họa hình ảnh người chiến sĩ công an nhân dân chính trực nhưng lại gần gũi, hòa ái như vậy?

Tôi vẫn luôn có niềm tin với ngành công an, cho dù đôi khi hình ảnh của ngành bị ảnh hưởng bởi những cá nhân đặt lợi ích của bản thân lên trên, nhưng đó chỉ là số ít. Trong quá trình làm nghề, tôi có dịp tiếp xúc nhiều với các chiến sĩ công an. Hình ảnh người chiến sĩ công an luôn mang lại cảm giác bình an, gần gũi. Dù vẻ ngoài họ rất cứng rắn, nghiêm khắc khi thực hiện nhiệm vụ trấn áp tội phạm, nhưng cách họ giải quyết công việc rất thấu tình, đạt lý. Tôi từng được các chiến sĩ cảnh sát hình sự kể những câu chuyện đầy cảm xúc. Những cuộc truy bắt tội phạm, dù đã áp sát mục tiêu, nhưng họ vẫn đợi đối tượng thăm mẹ, từ biệt mẹ xong xuôi họ mới áp giải đối tượng đi, tránh sự đau lòng cho người mẹ. Khi họ theo dõi nghi phạm và thấy đối tượng trở về nhà thăm con, nựng con nhỏ, các chiến sĩ đã lặng lẽ chờ đợi đối tượng trở ra mới thực hiện mệnh lệnh. Trong thiên tai, thảm họa, bão lũ tàn khốc, chính các chiến sĩ công an cũng là lực lượng xung phong vào tâm bão lũ giúp dân, thậm chí hy sinh khi cứu dân…

Từ đó, tôi xây dựng hình ảnh các chiến sĩ công an trẻ nhưng tinh thông, không chỉ phá án bằng nghiệp vụ, trí tuệ, tư duy sắc bén, áp dụng khoa học kỹ thuật hình sự hiện đại mà còn bằng lương tâm, tình thương của người với người. Những chiến sĩ không chỉ giỏi phá án mà còn giỏi thu phục nhân tâm của những phạm nhân, giúp họ một con đường sáng để trở về.

Chị hoạt động rất hăng say trong lĩnh vực văn chương

Với đề tài người lính trong thời chiến, chị có rất nhiều “vốn liếng” từ xuất thân gia đình trong quân ngũ, từ thế hệ đi trước, từ việc được sinh trưởng trong giai đoạn lịch sử… Nhưng với hình tượng người chiến sĩ công an nhân dân trong thời bình, để khắc họa được hình ảnh đẹp, chân thật của các chiến sĩ trong công cuộc gìn giữ bình yên cho cuộc sống của người dân là điều không dễ. Hẳn là chị có những “giao cảm” rất đặc biệt?

Trước năm 1975, khi còn ở Hà Nội tôi rất mê chương trình phát thanh của VOV vào tối thứ Bảy hàng tuần - chuyên mục “Kể chuyện cảnh giác”. Những câu chuyện các chú công an bắt trộm cắp, bắt kẻ gian gây rối trật tự an ninh, và cả những câu chuyện bắt gián điệp. Lúc đó tôi cũng từng mơ sau này lớn lên làm “cô công an” đi bắt quân gian. Rồi những năm 1975-1985, tôi đọc trên báo những thông tin về đội “Săn bắt cướp” - SBC của Cảnh sát hình sự TPHCM với bao chiến công, mang đến sự bình an, trật tự xã hội trong những năm mới hòa bình và kiến thiết xây dựng thành phố. Tôi đặc biệt ấn tượng với hình ảnh anh “Lý Đại Bàng”- Cảnh sát hình sự quận 5 (trước đây). Hình ảnh các “anh bồ câu” đi môtô phân khối lớn “dẹp loạn” các cuộc đua xe đầy hiểm họa tai nạn thảm khốc trên đường phố của giới trẻ cũng thật “ngầu” trong mắt tôi.

Sau này, trong công việc, tôi được tiếp cận các cán bộ chiến sĩ công an. Giai đoạn tôi công tác ở Phòng Quản lý Xuất nhập Văn hóa phẩm - Sở Văn hóa Thông tin TPHCM, làm việc ở cửa khẩu quốc tế, phối hợp các cơ quan Hải quan, cơ quan An ninh Xuất - Nhập cảnh, chứng kiến rất nhiều các vụ phá án của lực lượng công an ở cửa khẩu, từ buôn bán hàng hóa nhập khẩu trái phép, ma túy đến các vụ án vi phạm an ninh quốc gia… Tôi cũng có những người bạn thân thiết trong ngành công an, cảm nhận từ họ tinh thần cống hiến - trách nhiệm - hy sinh một cách thầm lặng. Cũng có những lúc tôi xao động, từng nghĩ mình sẽ yêu một anh công an…

Năm 2010, lần đầu tiên tôi được tham dự Liên hoan Sân khấu toàn quốc “Hình tượng người chiến sĩ Công an Nhân dân” - lần thứ 2 với tư cách là một khán giả. Năm 2015, ở Liên hoan Sân khấu lần 3, tôi được làm trợ lý đạo diễn vở kịch Bông hồng vàng của Đại học Sân khấu Điện ảnh TPHCM, vở cũng đoạt mấy huy chương… Lúc đó, tôi nghĩ mình nhất định phải viết gì đó về ngành công an vì có quá nhiều hình ảnh đẹp về họ. Năm 2022, truyện ngắn Song sinh và cuộc đoàn tụ đầy cảm xúc ra đời. Câu chuyện là một vụ phá án của thời công nghệ, với hình ảnh các chiến sĩ công an trẻ đầy trí tuệ, nhiệt tâm và nhân văn… Màu xanh áo lính đã nhuộm vào nghiệp văn của tôi một cách tự nhiên như vậy, tạo nên những giao cảm đặc biệt giúp tôi hái “quả ngọt” đến hôm nay.

Hoài Hương là người có duyên với các giải thưởng về đề tài người chiến sĩ công an

Suốt hành trình dài sáng tác, chị vẫn bền bỉ với việc khắc họa hình tượng người lính. Có thể nói, chị đã chọn “con đường không mấy ai đi”. Động lực nào giúp chị gắn bó lâu dài với “con đường” này? Theo chị, vị trí và vai trò của thể loại văn học đồng hành cùng hình tượng người lính - người chiến sĩ giữ bình yên cho cuộc sống hiện nay quan trọng như thế nào?

Đề tài về người lính - lực lượng vũ trang hiện nay không có nhiều tác phẩm. Tôi sinh ra đã là con nhà lính. Ở một khía cạnh nào đó tôi luôn nghĩ mình “mắc nợ” những hy sinh của người lính đã lặng thầm đổi thanh xuân lấy bình yên cho Tổ quốc. Viết về người lính là một cách trả ơn, cũng là cách giúp tôi lan tỏa, tạo “nhiệt”, tạo cảm hứng để các cây bút trẻ quan tâm hơn đến đề tài này.

Các tác phẩm văn học mang hình tượng người lính hiện nay như một xúc tác, giúp cộng đồng thấu hiểu hơn những hy sinh của họ, từ đó có cái nhìn cảm thông, trân trọng.

Nhà văn Hoài Hương nhận giải thưởng về đề tài phát thanh năm 2024

Được biết, sau Cuộc đoàn tụ cảm xúc chị đang ấp ủ thêm tác phẩm sân khấu mới. Điều chị mong chờ nhất trong “bước chuyển” từ tác phẩm văn chương sang tác phẩm sân khấu kịch nói là gì? Chị sẽ làm gì để những tác phẩm về người lính thời bình thoát khỏi sự rập khuôn, trở nên gần gũi và sinh động, hấp dẫn hơn?

Hiện tại tôi đã có đề cương cho 2 kịch bản sân khấu, vẫn khai thác đề tài người lính. Điều tôi mong chờ nhất là kịch bản sẽ lại được lan tỏa, được “sáng đèn” trên sân khấu, mang đến những cảm xúc đẹp về hình ảnh của những người lính hết mình “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống”.

Lực lượng vũ trang nói chung hôm nay không chỉ tiếp nối truyền thống của các thệ trước, mà còn là một lực lượng có tri thức, có trình độ, được tiếp cận các lĩnh vực công nghệ, khoa học kỹ thuật hiện đại nên sẽ có rất nhiều khác biệt với thế hệ cha anh đi trước. Điều này buộc tôi phải không ngừng tìm hiểu, học hỏi, cọ xát với thực tế nhiều hơn để mài giũa tác phẩm của mình trở nên hấp dẫn hơn, phù hợp với xu thế đổi mới.

Xin cảm ơn chị đã chia sẻ!