Nhập phim chiếu rạp: Giảm dần thế “độc canh”

Đất chật người đông

Đầu năm 2013, thị trường nhập khẩu, phát hành phim chiếu rạp xuất hiện thêm một đơn vị tư nhân mới tham gia: Công ty Phim Studio A Việt Nam. Sản phẩm đầu tiên mà “tân binh” này giới thiệu đến người xem là Mây Atlas, một “bom tấn” khoa học viễn tưởng có kinh phí lên đến 102 triệu USD. Trước Phim Studio A Việt Nam, vào quý IV năm 2012, Công ty Platinum M.V.P. cũng chính thức gia nhập thị trường phim chiếu rạp. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn quốc có sáu đơn vị lớn chuyên nhập khẩu - phát hành phim gồm Megastar, Galaxy, BHD, Lotte Cinema, Platinum M.V.P. và Phim Studio A Việt Nam. So với khoảng 10 năm trước, số công ty nhập phim giảm gần phân nửa với sự biến mất của các tên tuổi quen thuộc như Visionnet, Fafilm VN, Cinenet… Số nhà nhập phim rút gọn lại nhưng doanh thu lại dài ra. Con số thống kê đưa ra tại hội thảo về điện ảnh diễn ra trong khuôn khổ LHP Việt Nam 17 cho thấy, cách đây 10 năm, doanh thu phòng vé tại VN là 2 triệu USD/năm thì đến năm 2010 con số ấy là 26 triệu USD - tăng 13 lần; năm 2011 đạt hơn 35 triệu USD. Dự báo của ông Brian Hall, chủ tịch và giám đốc điều hành của Megastar là năm 2016 sẽ đạt khoảng 110 triệu USD.

5/6 đơn vị nhập khẩu - phát hành phim trên đều sở hữu cụm rạp riêng theo quy định của Luật Điện ảnh: có rạp mới được nhập phim. Trong đó, Megastar đứng đầu với 10 cụm rạp rải khắp các thành phố lớn. Lotte có tám cụm rạp ở Hà Nội, TP.HCM, Nha Trang, Đà Nẵng và Đồng Nai. Galaxy và Platinum đều có ba cụm rạp. BHD mới có hai cụm rạp ở TP.HCM. Nắm trong tay nhiều cụm rạp, Megastar cũng dẫn đầu về lượng phim nhập với tốc độ trung bình từ năm - tám phim ra rạp/tháng. Galaxy, BHD, Lotte Cinema và Platinum M.V.P. trung bình hai - ba phim/tháng. Riêng Phim Studio A Việt Nam vì mới tham gia nên chỉ lên kế hoạch phát hành mỗi tháng một phim.

Nếu như năm 2011 có 106 phim ngoại ra rạp thì sang năm 2012 có khoảng 120 phim. Hiện cả nước có hơn 200 phòng chiếu, trong khi số phim nhập về tăng không ngừng vì danh sách các công ty nhập phim ngày càng được mở rộng. Con số sáu đơn vị tham gia sân chơi này có vẻ như là quá nhiều làm cho thị phần ngày càng bị chia nhỏ.

Công ty mới Phim Studio A Việt Nam dũng cảm “chào sân” bằng một tác phẩm nghệ thuật khá khó xem Mây Atlas

Tìm lối đi riêng

Cùng đưa phim về VN nhưng mỗi đơn vị đều có mối quan hệ riêng với các hãng phim lớn như Megastar làm việc với Universal, Warner Bros, Walt Disney, Paramount/DreamWorks, 20th Century Fox; Thiên Ngân gắn với Sony Pictures; BHD tập trung vào điện ảnh Hoa ngữ, thỉnh thoảng xen vào phim Thái Lan. Lotte Cinema chủ yếu cộng tác với CJ Entertainment - Hàn Quốc; thương hiệu Platinum M.V.P. sở hữu mối quan hệ với hơn 20 nhà sản xuất phim và công ty sản xuất chương trình khác nhau tại Mỹ, Anh, Ấn Độ và các nước châu Âu. Riêng Phim Studio A Việt Nam bước đầu thông qua đối tác A - Company thuộc tập đoàn A.R.Films của Alexandr Rodnyansky, một đơn vị nhập khẩu phát hành phim lớn tại thị trường châu Á, để mua phim từ Mỹ và các nước châu Âu.

Nguồn phim chủ yếu được các đơn vị nhập về vẫn là phim Mỹ nhưng bên cạnh đó, mỗi công ty cũng nỗ lực tìm lối đi riêng. Kể từ khi Platinum M.V.P. xuất hiện, khán giả VN mới có dịp tiếp cận lại với điện ảnh Bollywood thông qua nhiều phim Ấn Độ như Ek Tha Tiger, Cocktail, Zindagi Na Milegi Dobara, Heroine… Ông Nguyễn Văn Nhiêm - Tổng giám đốc Phim Studio A Việt Nam cho biết: “Là đơn vị mới, Phim Studio A Việt Nam buộc phải tạo ra sự khác biệt bằng cách sẽ nhập các bộ phim sản xuất độc lập mang tính nghệ thuật của Mỹ và các phim châu Âu thuộc nhiều thể loại. Chúng tôi tin vẫn có một lượng khán giả yêu thích các bộ phim nghệ thuật cũng như muốn khám phá những nền điện ảnh của các quốc gia khác. Sau phim khoa học viễn tưởng Mây Atlas (Mỹ - Đức), sẽ là các phim Dytalov (siêu nhiên - kinh dị Nga), Surveying the world (phiêu lưu - hài Đức), Can a song save your life (ca nhạc - hài Anh), Agent Century 21 (hành động - hài Mỹ), Flug 7500 (kinh dị Mỹ), I Frankenstein (giả tưởng Mỹ - Úc), The Coup, Echelon (hành động - kinh dị Mỹ)”. Megastar thì đồng hành với nhiều phim Hollywood có tính giải trí cao. Từ năm 2011, Megastar tổ chức chương trình độc đáo mang tên Megastar Picks nhằm mang đến cho khán giả Việt Nam những bộ phim hàn lâm, có tính nghệ thuật cao, được thế giới công nhận qua các LHP hoặc các giải thưởng uy tín trên thế giới như Quả cầu vàng, Oscar, Bafta. Nhờ chương trình này mà khán giả VN có cơ hội tiếp cận nhanh và nhiều hơn với những tác phẩm đang “nóng” ở Oscar. Năm nay có đến 6/9 phim được đề cử Oscar Phim hay nhất đã hoặc sắp ra rạp VN gồm Les Misérables, Life of Pi, Zero Dark Thirty, Django Unchained, Lincoln và The silver linings playbook.

Nếu như năm bảy năm trước, khán giả chỉ được xem các phim ngoại của Megastar hay Galaxy nhập về mà chủ yếu là phim Mỹ thì một - hai năm trở lại đây, sự xuất hiện của nhiều đơn vị mới đã phá thế “độc canh” trên thị trường phim chiếu rạp. Không chỉ được thưởng thức nhanh, nhiều phim bom tấn mang tính giải trí, khán giả còn được tiếp cận dần với dòng phim nghệ thuật của các nước. Trình độ thẩm mỹ người xem nhờ vậy cũng được nâng lên. Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt này, xem ra khán giả được hưởng lợi nhiều nhất.

Hương Nhu