PNO - Phóng viên Báo Phụ Nữ có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Mai Thanh Sơn, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, về di chỉ khảo cổ Vườn Chuối.
Phóng viên: Ông có ý kiến gì về việc di chỉ khảo cổ Vườn Chuối đang tiếp tục bị xâm hại?
|
Tiến sĩ Mai Thanh Sơn: Về luật, đơn vị thi công không sai, vì đề án xây dựng đã được cấp phép. Nhưng về trách nhiệm công dân, họ không đúng. Khi phát hiện hiện vật, họ phải báo chính quyền, ngừng thi công, chờ đánh giá từ các cơ quan liên quan.
Ở Việt Nam, nhiều người chỉ quan tâm tới cơm áo gạo tiền, bỏ quên di sản, quá khứ, lịch sử. Làm sao chuẩn hóa về mặt pháp lý là một chuyện, nhưng chuẩn hóa về ứng xử của người dân, trách nhiệm công dân với di sản cũng quan trọng không kém.
Thứ nữa, nếu muốn thi công tránh di chỉ này giờ cũng không dễ, vì nó liên quan đến quy hoạch được duyệt từ trước. Thay bằng phương án khác, sẽ đội vốn. Làm sao để giải quyết bài toán này là điều Nhà nước phải tính. Nhưng hiện tại, chẳng có một chỉ đạo hay ý kiến gì quyết liệt từ các cấp cao hơn. Tôi nghĩ, đó là điều đáng tiếc, vì không dễ gì chúng ta có một di tích khảo cổ đặc biệt như vậy. Nếu không giữ được, đó là một mất mát lớn.
* Ông đánh giá trách nhiệm của những đơn vị quản lý văn hóa trong câu chuyện Vườn Chuối ra sao?
- Nếu các cơ quan quản lý vận hành tối đa, chỉ một tháng có thể lập xong hồ sơ di sản; sau đó, đưa ra hội đồng di sản đánh giá, phê duyệt, rồi trình các cấp cao hơn. Khoảng vài tháng là hoàn tất mọi thủ tục. Tôi thấy, các nhà quản lý văn hóa cũng không có động thái nào tích cực trong vụ Vườn Chuối, nên sự việc mới “chây ì” suốt nhiều năm qua.
 |
| Khai quật di chỉ Vườn Chuối vào năm 2009 |
Hiện nay, di sản càng ngày càng ít, lợi ích nhóm lại luôn nhòm ngó, xâu xé. Tôi không muốn cào bằng, nhưng ở ta có tình trạng, quy hoạch đồng nghĩa với phá hoại di sản. Không biết bao nhiêu dự án, người Việt mình sờ tay vào lại “hỏng”, phải mời chuyên gia nước ngoài sang sửa với giá đắt đỏ. Mà có phải “sửa” là xong đâu, vì có những thứ đã “an bài” rồi, chưa kể thủ tục nhiêu khê, rắc rối. Vì thế, làm nghiêm túc ngay từ đầu, khi còn có cơ hội, vẫn hơn. Vấn đề là có muốn làm hay không thôi.
* Còn Luật Di sản văn hóa thì sao, thưa ông?
- Luật Di sản văn hóa ra đời năm 2001, sau vài lần sửa đổi, đã có những tiến bộ, nhưng vẫn tồn tại không ít bất cập. Nhiều khái niệm trong luật chưa rõ ràng, cụ thể. Ví dụ, luật nói những di sản có giá trị lịch sử - văn hóa hơn 100 năm là di sản. Nhưng di sản thế nào mới được xem là có giá trị lịch sử - văn hóa thì lại không rõ. Ở ta, chưa có vị nào mất chức vì di sản bị xâm hại cả.
|
Bắc có Vườn Chuối, Nam có Đà Lạt Trong lúc câu chuyện di chỉ Vườn Chuối vẫn đang nhức nhối thì ở phương Nam, Đà Lạt trở thành tâm điểm của dư luận khi Đồ án quy hoạch khu trung tâm Hòa Bình được công bố, trong đó nêu rõ, rạp hát Hòa Bình và Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt sẽ bị đập bỏ, di dời, để xây khu giải trí đa chức năng, trung tâm thương mại, dịch vụ cao cấp… Trong một bài viết, tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu cho rằng, khu Hòa Bình giống như một “bảo tàng” sống động về văn hóa và con người Đà Lạt. Với sự thay đổi cảnh quan hiện đại như quy hoạch, e rằng giá trị văn hóa, lịch sử của trung tâm Đà Lạt cũng sẽ không còn. Theo bà Hậu, quá trình đô thị hóa, hiện đại hóa ở nhiều tỉnh thành đã phá hủy khu vực trung tâm - nơi lưu giữ dấu ấn đặc trưng lịch sử - văn hóa của đô thị. Những bản quy hoạch “khu trung tâm hiện đại” với công trình cao tầng đồ sộ, bê tông và kính lạnh lùng lấn lướt những khu phố, những ngôi nhà đã hòa hợp tồn tại hàng trăm năm. Thực trạng này vừa là sự “nhân bản vô tính”, vì hoàn toàn không mang “hồn vía đô thị”, vừa là thái độ vô ơn với tiền nhân - những người đã tạo dựng lịch sử đô thị đó. |
Du Nguyên (thực hiện)
| Chia sẻ bài viết: |
Trải qua 2 ngày tập huấn, nhiều học sinh trên địa bàn TPHCM đã được cho thi thử sát hạch bằng lái xe.
Ông Lê Tiến Phương - cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận, bị bắt giam để điều tra sai phạm liên quan dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết.
2 bị cáo nổ 4 phát súng để đe dọa, ép nạn nhân phải rút đơn tố cáo từ cơ quan công an.
TPHCM sẽ bắn pháo hoa từ lúc 21 giờ đến 21 giờ 15 phút ngày 30/4 tại 5 điểm mừng 49 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
Giám đốc và 9 nhân viên trung tâm đăng kiểm tại Bắc Kạn cùng bị tuyên phạt án tù về tội nhận hối lộ.
Chiều 26/4, Cục Kỹ thuật Hải quân phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Vĩnh Long trao 50 bồn chứa nước tặng người dân vùng hạn, mặn ở Vĩnh Long.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định thi hành kỷ luật ông Lê Viết Chữ bằng hình thức Khai trừ ra khỏi Đảng.
Ngày 26/4, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã họp xem xét, cho ý kiến về công tác cán bộ.
Đoàn đại biểu HĐND TPHCM thăm, động viên Khối nữ du kích miền Nam đang tham gia huấn luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Mua điện thoại cũ, phát hiện Google Drive trong điện thoại lưu trữ nhiều ảnh nhạy cảm của phụ nữ, Đ. tải về máy rồi đăng lên Facebook cá nhân.
Sau khi phối hợp với cơ quan công an và phụ huynh làm việc, nhà trường đã xử lý nhóm nữ sinh đánh bạn và quay lại clip.
Đây là thành phố thứ 2 trực thuộc tỉnh Tiền Giang.
Hồ đã dùng dao nhọn đâm liên tiếp vào chị L. và mẹ chị là bà Sùng Thị Ch. khiến các nạn nhân tử vong tại chỗ.
Đây là thông tin do Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM nêu ra tại hội thảo “Nghiên cứu giải pháp phát triển kinh tế số TPHCM” diễn ra vào sáng 26/4.
Sau nhiều năm thi công, đường Võ Văn Ngân đã được trải nhựa, tái lập mặt đường sau khi lắp đặt xong hệ thống cống thoát nước.
Ông Dương Chí Kỳ (90 tuổi) - cựu chiến sĩ Điện Biên Phủ - cùng vợ hào hứng khi lần đầu được trải nghiệm tàu metro số 1.
Cơ quan CSĐT Công an huyện Trà Ôn (tỉnh Vĩnh Long) bắt tạm giam Nguyễn Minh Nhựt về hành vi đe dọa giết người.
Trước kỳ nghỉ lễ 30/4 – 1/5, hàng loạt tài xế vi phạm nồng độ cồn
