Chuyện của Candoco

Vở kịch múa Imperfect Storm lấy bối cảnh từ vở kịch The Tempest (Cơn bão) của William Shakespeare. Chuyện kịch diễn ra trên một hòn đảo hoang chỉ có Prospero, vốn là công tước hợp pháp của Milan, sống cùng con gái Miranda. Họ bị lưu đày bởi Antonio, em trai của Prospero, người đã họp mưu với Alonso, vua xứ Naples, để hãm hại Prospero tiếm ngôi. Xuyên suốt vở kịch là những mưu mô của Prospero nhằm lấy lại quyền lực đã mất, tìm cách đưa Miranda lấy lòng Ferdinand, con trai của Alonso, để nàng trở thành hoàng hậu sau này. Tuy nhiên, như biên đạo gạo cội Wendy Houstoun cho biết, Shakespeare chỉ là cái cớ để mang những thể nghiệm nghệ thuật của mình đến khán giả. Tất cả là để tôn lên ngôn ngữ cơ thể ảo diệu, phóng khoáng của múa đương đại, đủ để gây ấn tượng với cả những người chưa bao giờ biết đến vở kịch Cơn bão của đại văn hào nước Anh. Những động tác múa trên nền âm nhạc nhẹ nhàng, vui tươi, phóng khoáng đã đem đến cảm giác thật dễ chịu cho người xem. Vở Studies for C thì chuyển tải thông điệp “Thà chết đứng còn hơn sống quỳ” của nhà cách mạng Mexico Emiliano Zapata trên nền nhạc Mexico rộn rã. Set and Reset/Reset mở ra không gian bay bổng trên nền giai điệu thú vị của Laurie Anderson. Sự hòa quyện, ăn ý trong biểu diễn giữa các nghệ sĩ đã khiến khán giả quên đi yếu tố “khuyết tật”, chỉ còn nhìn thấy sự thăng hoa trong nghệ thuật trình diễn của họ.

Các động tác được bố trí hợp lý để các nghệ sĩ múa khuyết tật vẫn có thể thăng hoa với những khiếm khuyết về cơ thể.
(Cảnh trong vở Set and Reset/Reset)

Chuyến đi đến Việt Nam trình diễn lần này có tám trong số vài mươi nghệ sĩ múa của Candoco. Ngôi nhà chung Candoco tại Anh có cả những người lành lặn và những người khuyết tật, thiểu năng trí tuệ. Vượt lên trên rào cản về sự tự ti, mặc cảm và sức khỏe, họ được đào tạo bài bản tại các trường nghệ thuật, từng biểu diễn khắp thế giới (hơn 50 quốc gia) và khát khao được cống hiến, được ghi nhận như những nghệ sĩ bình thường.

Trong những vở múa của Candoco, vai trò của những biên đạo rất quan trọng vì phải tính toán sắp xếp phù hợp các vị trí, các động tác phù hợp với thể trạng của từng nghệ sĩ. Các vở múa của Candoco nhấn rất mạnh vẻ đẹp tập thể, không làm nổi bật riêng một nhân vật nào. Thành lập từ năm 1991, hiện đơn vị múa này ngày càng mở rộng, được chính phủ Anh bảo trợ.

Trong chuyến đi lần này, Candoco đã có một tuần đào tạo và tập luyện với trẻ em cơ nhỡ và khuyết tật tại Hà Nội, theo giáo trình bài bản mà họ đã được đào tạo. Hai buổi diễn tại Hà Nội và TP.HCM của nhóm là minh chứng cho câu chuyện tuyệt vời của họ: không phải là câu chuyện mang màu sắc, sự thương cảm đối với những người khuyết tật, mà là câu chuyện về tính khoa học trong cách đào tạo - rèn luyện chuyên môn và những nỗ lực tích cực theo điều kiện cụ thể của bản thân (khuyết tật) để lao động nghệ thuật.

 ĐINH HÀ