'Hạt bụi bay xa': Chút thâm tình với người xứ Quảng

Nhà văn - nhà báo Trần Trung Sáng quê ở Quảng Nam, công tác tại Đà Nẵng (hiện anh là Trưởng ban Văn học thiếu nhi, Hội Nhà văn TP.Đà Nẵng). Có lẽ vì thế mà tập hồi ức Hạt bụi bay xa (nhà xuất bản Đà Nẵng) của anh chưa được bạn đọc biết đến rộng rãi, dù rất đáng đọc.

Hạt bụi bay xa viết về 34 gương mặt văn hóa, văn nghệ xứ Quảng. Có những tên tuổi đã rất nổi tiếng như nhà thơ Tế Hanh, thi sĩ Bùi Giáng, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, Phạm Thế Mỹ, Nguyễn Nam, giáo sư Hoàng Châu Ký… nhưng cũng có những gương mặt gần như bị lãng quên hoặc lần đầu được nhắc đến: nhà văn Phan Du, nhà thơ Võ Minh Trang, người nặng lòng với tờ báo dành cho tuổi học trò - nhà báo Đà Linh, nhà giáo Nguyễn Văn Anh...

Non nước xứ Quảng thơ mộng, người xứ Quảng hiền hòa. Mảnh đất đã sản sinh ra biết bao văn nhân nghệ sĩ này hiện diện trong tập sách của Trần Trung Sáng cũng đẹp như những nhân vật ông đã viết. Trên tất cả là tấm lòng của nhà văn dành cho những người đã khuất, tấm lòng của những văn nghệ sĩ một thời đã dành trọn cho quê hương.

Mỗi bài khắc họa chân dung không quá năm trang sách, nhưng giá trị nằm ở tư liệu và kỷ niệm của chính tác giả với các nhân vật lúc sinh thời. Ngôn từ không trau chuốt, hoa mỹ nhưng đủ níu giữ độc giả bằng cái thật và sự thấu hiểu của tác giả với các nhân vật.

Dù lần đầu được tiếp cận qua trang sách, người đọc vẫn thấy đâu đó trong chân dung của những người con xứ Quảng là lý tưởng, tư tưởng đáng ngưỡng mộ về những người của một thời trên mảnh đất này, để cảm mến và thương hơn một thế hệ văn nhân xứ Quảng đã đến với văn chương, nghệ thuật bằng sự rung động, đa cảm và hết mình.

Nhắc đến những tên tuổi nổi tiếng của Quảng Nam - Đà Nẵng bây giờ, có lẽ ai cũng sẽ nhớ nhiều đến nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, nhà thơ Lê Minh Quốc, nhạc sĩ Từ Huy… Nhưng còn có một Trường Giang trong ký ức với những tác phẩm làm nên tên tuổi ông: Con mèo tam thể của tôi, Người dị hình… có một Tô Như Châu - người đã viết lời cho ca khúc Có phải em mùa thu Hà Nội?, một Hoàng Minh Nhân - người đứng mũi chịu sào xây dựng nên đội ngũ cầm bút kế thừa xứ Quảng, Nguyễn Hữu Định với bài thơ Còn chút gì để nhớ trở thành những giai điệu vượt thời gian trong tình khúc của nhạc sĩ Phạm Duy…

Hạt bụi bay xa như một cuộc lữ hành qua thanh xuân của các nhân vật, qua lịch sử của vùng đất và cả thao thức của một thế hệ, để chúng ta nhớ về… 

Diệp Nguyễn