Ngành kinh doanh du lịch sinh con tại Mỹ

Cuối tháng Mười vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông dự định ký một sắc lệnh chấm dứt cái mà ông gọi là quy định "buồn cười" khi trao quyền công dân Mỹ cho những đứa trẻ do các bà mẹ không phải là dân Mỹ sinh ra ở đất nước này.

Oleysa Suhareva đi du lịch từ Nga sang Miami (Mỹ) để sinh con. Con của cô, theo luật Mỹ, đương nhiên là công dân Mỹ

Phát biểu của ông Trump lập tức dấy lên những cuộc tranh luận từ nhiều giới, bởi lẽ điều "buồn cười" ấy được quy định trong Tu chính án số 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ, được Quốc hội nước này thông qua cách đây 150 năm (năm 1858). Theo Tu chính án số 14, tất cả những người được sinh ra hay được cho nhập tịch Mỹ và "chịu sự quản lý của pháp luật Mỹ" đều là công dân của Mỹ và của bang họ cư trú.

Qua thời gian, phe bảo thủ ở Mỹ bắt đầu báo động về tình trạng nhập cư trái phép khi nhiều người lợi dụng quy định này để đến Mỹ sinh con. Một bài viết trên tờ USA Today cho biết, có hẳn các đường dây trong lẫn ngoài nước Mỹ lợi dụng quy định này, hình thành ngành "du lịch sinh con". Theo đó, các vị khách (chủ yếu từ Trung Quốc, Đài Loan, Mexico, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và cả Việt Nam) chỉ cần mua một tour du lịch trọn gói đến Mỹ trong vài tháng rồi sinh con trên đất Mỹ, để đứa trẻ trở thành công dân Mỹ.

Chi phí một gói du lịch sinh con thường là 50.000 USD - không hề đắt nếu so với việc đứa trẻ, với tư cách là công dân Mỹ, sẽ được hưởng các chính sách trợ cấp, chi phí học hành đến năm 18 tuổi. Chi phí cho những trẻ em này đang nằm trong khoảng 2,4 tỷ USD mỗi năm. Đến năm 21 tuổi, đứa con ấy có thể bảo trợ thẻ xanh (tư cách thường trú nhân) cho cha mẹ. Phó tổng thống Mỹ Mike Pence cũng nói, quy định này đã trở thành một nam châm thu hút mọi người đến nước Mỹ, kích thích các tổ chức buôn người, dụ dỗ các gia đình mạo hiểm, gây nguy hiểm cho chính họ.

Theo bài viết trên USA Today, điều này không phù hợp với mục tiêu của Tu chính án số 14 và việc ông Trump định làm là cần thiết cho nước Mỹ. Theo CNN, ý tưởng của ông Trump không mới. Chuyên gia Erika Lee cho biết, trong khoảng 30 năm gần đây, đã có vài cuộc hội thảo chính trị nhằm cải cách  quyền công dân, trong đó có Tu chính án số 14. Trong thập niên 1990, từng có một số cuộc vận động nhằm hủy bỏ hoặc thu hẹp quyền công dân và quốc tịch căn cứ vào nơi sinh, nhưng bất thành.

Theo bà Lee, nếu cuộc vận động lần này của ông Trump thành công, tác động sẽ vô cùng to lớn, vì ảnh hưởng đến rất nhiều người ở Mỹ. Các chuyên gia cho rằng, ông Trump sẽ không làm được gì nhiều bằng một sắc lệnh hành pháp. Quy định quyền công dân này chỉ có thể thay đổi bằng cách sửa đổi hiến pháp - phải có sự đồng ý của 2/3 thành viên hạ viện lẫn thượng viện và 3/4 các tiểu bang. Hơn nữa, chuyện ra chính sách về nhập cư là chuyện của Quốc hội Mỹ chứ không phải của tổng thống.

Ông Trump nói, ông đã tham khảo ý kiến ban cố vấn pháp lý và được bảo đảm là có thể đơn phương sửa tu chính án nói trên. Theo các chuyên gia, Tu chính án số 14 chỉ áp dụng với con của các thường trú nhân ở Mỹ chứ không áp dụng với người nhập cư trái phép hay những người được cấp visa tạm thời. Hiện Quốc hội và các tòa án ở Mỹ vẫn tranh luận về cụm từ "chịu sự quản lý của pháp luật". Nhiều học giả cho rằng, con của những người nhập cư bất hợp pháp không chịu sự quản lý của pháp luật Mỹ và vì thế không được công nhận là công dân Mỹ. Phó tổng thống Mike Pence nói, ông không chắc Tu chính án số 14 có áp dụng được với người nhập cư trái phép hay không.

Tuy nhiên, vào năm 1982, Tòa án tối cao Hoa Kỳ từng có một phán quyết rằng, dù một người có vào Mỹ bất hợp pháp thì cũng chịu sự quản lý của luật pháp Mỹ và có đầy đủ nghĩa vụ theo luật hình sự và dân sự của Mỹ cho đến khi người này rời khỏi Mỹ một cách tự nguyện hay bắt buộc. Một khi còn ở trên đất Mỹ, người này vẫn được luật pháp Mỹ bảo vệ.

Một thông tin cũng rất đáng quan tâm là ít nhất 53 nghị sĩ Mỹ là con cái của dân nhập cư. Đây sẽ là một cản ngại lớn đối với ý định của ông Trump trong cuộc chiến ngăn chặn làn sóng nhập cư trái phép, thủ thuật trở thành công dân Mỹ và làm tổn hại đến nước Mỹ. 

Giáng Châu