Lãi suất thấp, có nên mạnh tay vay vốn?

Chị Nguyễn Thủy Nguyên (H.Bình Chánh, TP.HCM), cho biết, những ngày gần đây NH TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) liên tục điện thoại cho chị chào mời vay vốn ưu đãi. Theo đó, mức LS chỉ 5%/năm trong vòng một năm đầu, nếu vay ba năm trở lên. Từ năm thứ hai trở đi, mức LS sẽ được tính theo phương pháp LS huy động 13 tháng của SHB, cộng với biên độ 4%.

Theo tính toán của nhân viên SHB, với LS hiện nay, mức LS từ năm thứ hai mà chị Nguyên phải trả vào khoảng 11,3%/năm. Mức LS huy động 13 tháng của SHB hiện nay là 7,3%/năm. SHB phải chịu lỗ hơn 2%/năm trong năm đầu tiên, nếu NH này không có khoản nào bù lỗ trong những năm sau đó.

Chị Nguyên cho biết thêm, ngoài biên độ 4%, chị có thể hưởng 3,5% nếu chị chấp nhận mức LS 7%/năm trong năm đầu tiên. Tương tự, NH Đầu tư phát triển Việt Nam (BIDV) hiện cũng có mức LS khoảng 8%/năm trong vòng một năm đầu và khách hàng không bị phạt nếu trả nợ trước hạn sau năm đầu tiên.

Đặc biệt, NH Quốc tế (VIB Bank) vừa tung ra thị trường gói tín dụng 2.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi LS 0,68%/tháng trong thời gian 30 tháng đầu, tương đương 8,16%/năm. Từ tháng thứ 31, LS vay bằng LS tiết kiệm kỳ hạn 13 tháng của VIB Bank cộng biên độ 4%/năm. Bên cạnh đó, NH này cũng không áp dụng phí phạt khi khách hàng trả nợ trước hạn.

Với mức LS khá “mềm” như trên, nhiều người đã mạnh dạn vay tiền NH để xây, sửa nhà, mở rộng kinh doanh… Chị Thúy (Q.Bình Tân, TP.HCM) cho biết, chị vừa vay 500 triệu đồng của BIDV để xây nhà với LS 0,68% trong năm đầu tiên. Với thời hạn vay 15 năm, mỗi tháng chị Thúy chỉ phải trả NH khoảng sáu triệu đồng. Anh Nguyễn Thân (Q.7, TP.HCM) cũng cho biết, anh vừa vay của NH Á Châu (ACB) 400 triệu đồng cho kế hoạch mở rộng trong thời gian tới. Với thời hạn vay tám năm, mỗi tháng anh Thân chỉ phải trả nợ khoảng năm triệu đồng.

Không có lý do gì ngân hàng cho vay để... lỗ - Ảnh minh họa: Ca Hảo

Tuy nhiên, chị Nguyên cho rằng, NH không tự dưng hạ LS cho vay một cách quá thấp như vậy. Theo chị Nguyên, NH có những ràng buộc khá gắt và kèm những khoản phí khá cao nếu khách hàng vi phạm hợp đồng. SHB đưa ra phí phạt 3,5% nếu khách hàng trả nợ trước hạn trong năm thứ hai, năm thứ ba là 2,5% và những năm tiếp theo là 1%.

Ngoài ra, NH này đưa ra thời hạn điều chỉnh LS là ba tháng một lần. “Mặc dù NH luôn bảo LS đang có xu hướng giảm, song ai mà biết được chữ ngờ. Khi LS tăng thì NH điều chỉnh tăng ngay, nhưng khi LS giảm thì khách hàng phải làm đơn xin. Điều này ai cũng biết”, chị Nguyên nhận xét. Theo tính toán của chị, với 200 triệu đồng vay trong vòng ba năm, mỗi tháng chị phải trả NH khoảng 5,6 triệu đồng trong năm đầu tiên. Từ năm thứ hai, LS tăng lên hơn gấp đôi.

Chuyên gia tài chính - tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa phân tích, để đảm bảo có lãi, hiện các NH lớn vẫn duy trì chênh lệch giữa LS huy động và cho vay ở mức 4,3 - 4,5%, thấp nhất là 2,8%. Trong khi LS huy động tiền gửi ở thời điểm này thấp nhất cũng ở mức 4%/năm cho kỳ hạn một tháng, thì khách vay sẽ chỉ có thể được hưởng ưu đãi trong thời gian ngắn và sẽ tiếp tục bị NH áp dụng LS cao sau đó để bù đắp lại. Đối với những NH nhỏ, mức LS huy động thấp nhất cho kỳ hạn một tháng hiện cũng không dưới 5%/năm. Không có lý gì NH lại cho vay để… lỗ.

Thực tế trên liệu có tác động xấu đến hoạt động của một số NH? Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NH Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho rằng, đây là các gói khuyến mãi của NH nên cơ quan quản lý không can thiệp. NH Nhà nước chỉ khống chế LS cho vay đối với năm lĩnh vực ưu tiên, còn lại NH và khách hàng tự thỏa thuận LS với nhau.

Vốn NH đang có xu hướng rẻ hơn, tuy nhiên cũng phản ánh tình trạng NH đang cần đầu ra và chịu sức ép lớn từ tăng trưởng tín dụng.

 CA HẢO