Iran: Trở thành tội đồ vì nhảy múa trên Instagram

Hãng tin Câu lạc bộ Nhà báo trẻ (YJC) - liên kết với đài truyền hình chính thức của Iran, cho biết Iran đã bắt đầu các thủ tục tố tụng pháp lý chống lại nhiều vũ công, và đã bắt giữ ba vũ công nữ, được công bố với các tên viết tắt của họ.

Những tên viết tắt ấy tương ứng với tên của ba cô gái nổi tiếng: Sahra Afsharian, Sara Shariatmadari và Niloufar Motiei. 

Kể từ năm ngoái, một số lượng vũ công nữ khá đông, vốn ít được biết tới, cũng đã bị kết án, hoặc bị đe dọa. “Việc buộc tội và bắt giữ từng xảy ra với rất nhiều người, nhưng họ không được biết đến nhiều như vậy." – theo cộng tác viên Ershad Alijani của trang điện tử France24 ở Iran.

Nay, cả ba cô gái vừa bị bắt giữ đều là chuyên gia nổi tiếng về điệu nhảy đường phố Shuffle Dance (còn được gọi là “Melbourne Shuffle”, bắt nguồn từ nước Úc hồi cuối những năm 1980, liên quan tới trào lưu âm nhạc điện tử). Ba cô gái ấy đều có hàng chục ngàn người đăng ký theo dõi trên Instagram, và dạy Shuffle Dance cho nhiều sinh viên.

Bị buộc tội "tạo ra nội dung tục tĩu", các cô hiện đang bị giam ở nhà tù nữ Qarchak - cách thủ đô Tehran 40 km về phía nam, được biết tới với những điều kiện giam giữ rất khắc nghiệt.

Một vũ công khác cũng đã bị bắt ở Iran (ảnh chụp màn hình từ tàì khoản YouTube của Persian Cat)

Lời kể của cô Ghazaleh W.

Cô Ghazaleh W., 19 tuổi, là một chuyên gia người Iran trong các môn khiêu vũ cổ điển và điệu nhảy zumba (pha trộn các bài tập thể thao với các điệu nhảy lấy cảm hứng từ Nam Mỹ). 

Sau khi bị đe dọa bắt giữ, năm ngoái cô đã trốn khỏi thành phố Tabriz ở phía tây bắc Iran, qua Thổ Nhĩ Kỳ để lánh nạn. 

Để bảo vệ an ninh cho cô Ghazaleh W., các biên tập viên của France24 đã quyết định không tiết lộ tên thành phố Thổ Nhĩ Kỳ nơi cô đang sống. Ở nơi ấy, cô hiện đang dạy zumba và học về điện ảnh ở trường đại học. 

"Tôi bắt đầu nhảy một cách 'nghiêm túc' khi tôi 15 tuổi. Lúc 17 tuổi, tôi quyết định thể hiện các tác phẩm nhảy của mình trên Instagram. Tôi đã chia sẻ hình ảnh và clip video trên mạng, mà không thể tưởng tượng được rằng làm như vậy có thể là nguy hiểm, hoặc bị coi là bất hợp pháp.” - cô Ghazaleh W. kể - “Nhiều cô gái khác cũng làm y hệt, còn hồ sơ của tôi trên Instagram là riêng tư, trong khi tôi chỉ có 2.000 người đăng ký trên ấy". 

"Tôi đã nghe về các vụ bắt giữ, hoặc triệu tập, nhưng chưa thấy thật sự đáng báo động. Nó giống như những vụ bắt giữ tuỳ tiện, chỉ đơn giản là làm chúng tôi sợ hãi, và buộc chúng tôi từ bỏ niềm đam mê. Nỗi sợ duy nhất của tôi là… cha mẹ tôi sẽ biết được rằng tôi chia sẻ hình ảnh và video về chuyện tôi nhảy và dạy nhảy, vì họ rất bảo thủ." – cô chia sẻ.

Hình của cô Ghazaleh, trích tài khoản Ghazaleballerina của cô, trên Instagram

"Nhưng đùng một cái, thật hết sức bất ngờ, vũ trụ của tôi đã sụp đổ vào năm trước. Lúc đó, bà Masih Alinejad, một nhà hoạt động người Iran đang ở Hoa Kỳ, đã xuất bản một trong những video của tôi trên trang Instagram của bà. Một người bạn của tôi đã quay cảnh tôi nhảy trong một công viên ở Tabriz, Iran, rồi gởi video cho bà ấy.” - cô Ghazaleh W. kể tiếp.

“Vài phút sau, hồ sơ Instagram của tôi đã bị 'hack', khiến tôi bị mất tài khoản của mình trên đó. Vài ngày sau, cảnh sát tới trường tôi để hỏi địa chỉ nhà tôi, rồi tìm gặp tôi, với cha mẹ tôi. Đó là khi gia đình tôi được biết rằng tôi từng có một trang Instagram và mọi thứ khác. Điều đó đã trở thành địa ngục."

"Cha mẹ tôi muốn tôi ngừng nhảy. Chúng tôi đã tranh luận rất nhiều về yêu cầu đó. Khi tôi khăng khăng rằng mình sẽ không từ bỏ, họ đã giúp tôi chuyển tới Thổ Nhĩ Kỳ, trước khi cảnh sát bắt giữ tôi."

Những người nổi tiếng trên mạng xã hội làm phiền chính quyền Iran

"Tôi biết nhiều người khác trong thành phố Tabriz của tôi cũng đã phải đối mặt với cùng một vấn đề, kể từ năm ngoái. Mỗi người thu hút sự chú ý của cảnh sát theo một cách khác nhau, và sau đó bị truy đuổi, nhưng không ai nổi tiếng như ba cô gái vừa được nhiều phương tiện truyền thông nhắc tới ấy.” - cô Ghazaleh W. phân tích – “Một số người trong chúng tôi ngừng nhảy, những người khác bị bắt, và những người khác nữa - như tôi - đã bỏ trốn. Thậm chí có ba phòng tập thể dục ở Tabriz, trong đó chúng tôi đã tham gia các lớp khiêu vũ, nay đã bị đóng cửa. Tôi chắc chắn rằng tình hình là như nhau ở tất cả các thành phố của Iran: nhiều cô gái bị bắt, hoặc bị truy tố mà không ai biết”.

“Tôi không biết tại sao các vụ bắt giữ và áp lực đã tăng lên chỉ trong một năm qua. Có thể chính phủ Iran đang cố gắng đánh lạc hướng công chúng khỏi những vấn đề nghiêm trọng hơn, như khủng hoảng kinh tế”

“Bây giờ, tôi sống trong một thị trấn nhỏ rất bảo thủ. Không có một câu lạc bộ khiêu vũ nào. Dù sao thì tôi không có đủ khả năng tham gia một câu lạc bộ khiêu vũ, vì gia đình không còn ủng hộ tôi nữa. Tôi không còn liên lạc với cha mẹ tôi. Nhưng trong mọi trường hợp, tôi sẽ không bao giờ quay lại Iran.” - cô Ghazaleh W. khẳng định.

Đây không phải lần đầu tiên chính quyền Iran thể hiện sự nghiêm khắc đối với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. 

Đầu tháng 10 vừa qua, nghệ sĩ biểu diễn Sahar Tabar, được biết tới do các hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ cực đoan và biệt danh “Nàng dâu xác chết Iran", hay “Xác sống Angelina Jolie”, cũng đã bị bắt vì tội báng bổ. Đài truyền hình nhà nước Iran sau đó đã phát sóng “lời thú tội” của cô, mô tả cô ấy như một đứa trẻ gặp rắc rối, lớn lên trong một gia đình đầy khó khăn.

Trước đó, hồi tháng 7 năm 2018, vũ công Maedeh Jojabri, từng có 600.000 người theo dõi, cũng bị bắt giữ. Sau đó, cô xuất hiện trước mặt công tố viên, trong một bộ phim tài liệu truyền hình nhà nước, thừa nhận là cô đã "vô đạo đức".

Nhựt Minh (theo France24)