Hồi ức về Bác Hồ của người lái “chuyên cơ A”

Về thôn Vạn Phúc Trung, xã Trường Sơn (Đức Thọ, Hà Tĩnh), chúng tôi thật xúc động thấy góc nhà từ đường của ông Bích được đặt một bàn thờ, có di ảnh của Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Bàn thờ của gia đình bác  

Thắp nén nhang lên bàn thờ Bác và Đại tướng xong, ông Bích kể, tháng 10/1953 ông nhập ngũ. Đến tháng 2 /1956 ông được tuyển chọn đi nước ngoài học lái máy bay. Tháng 2/1960, ông hoàn thành khóa học đào tạo và trở về nước tham gia vào đoàn bay 919 thuộc Quân chủng phòng không không quân Viêt Nam. Thời điểm đó nước ta chỉ có ba chiếc máy bay trực thăng, chưa có người lái, Liên Xô cử một chuyên gia dạy lái máy và một thợ sửa máy sang giúp đỡ. Khi phi công Menlêép lái máy bay đưa Bác đi công tác đã thiếu lái phụ, ông Bích được đảm nhận nhiệm vụ đó. Không lâu sau Đoàn bay 919 có một tổ bay thường phục vụ Bác và Bộ chính trị.

Bác quá giản dị

Từ năm 1960 đến 1969, ông Bích không nhớ đã bao nhiêu lần lái chiếc máy bay VN51Đ và chiếc máy bay Lốc xoáy 48 đưa Bác Hồ đi công tác xa. Ông vẫn còn nhớ như in, mùa hè năm 1963, ông lái máy bay đưa Bác về Tuyên Quang thăm đồng bào, thăm lại căn cứ địa cách mạng Tân Trào. Ngày đó ở Tuyên Quang trời nắng như lửa, đi cùng với Bác có đồng chí Phạm Ngọc Thạch và Vũ Kỳ. Do đáp máy bay xuống sân bay Tuyên Quang vào buổi chiều nên lịch trình của Bác phải nghỉ đêm. Sáng hôm sau, ăn sáng xong, ông Bích đã lái máy bay đưa Bác và đoàn công tác vào Tân Trào.

“Hôm đó trời đã trưa, máy bay vừa hạ cánh xuống bãi ruộng vừa gặt xong, Bác đi bộ đến một khe suối và nói với mọi người rửa tay chân rồi ăn cơm.  Bác cùng với mọi người trải một tấm nilông, dùng dao thái từng nắm cơm đùm. Bác đưa cho mỗi người một miếng cơm và nói: “Các chú ăn no vào, tối chúng ta mới về đến Hà Nội”. Khi Bác uống hết một chén rượu có nói: “Chú Thạch, chú cho Bác thêm một chén nữa đi". Đồng chí Phạm Ngọc Thạch đáp, Bác làm Chủ tịch nước mà xin chú chén rượu mà chú không cho. Nhưng Bác uống chén rượu này xem như buổi chiều hết tiêu chuẩn. Nghe thế, Bác chỉ mỉm cười”, ông Bích nhớ lại.

Ông Bích kể, lúc thăm đồng bào ở Tuyên Quang, Bác đi đôi dép cao su bốn quai, mặc bộ quần áo ka ki. Qua cửa máy bay, ông Bích nhìn thấy một vị Chủ tịch nước đứng giữa cánh đồng mùa hè nắng oi bức, toát cả mồ hôi hột nói chuyện với người dân của các bản. “Thấy có người đưa ra cho một chóp lá tro (cọ), anh Ninh cận vệ Bác đã cầm chạy ra che để Bác nói chuyện. Nhìn thấy cảnh này tôi nghĩ, hiếm có một nguyên thủ quốc gia nào như Bác”, ông Bích không kìm được cảm xúc.

Ấn tượng về hai lần ăn cơm với Bác

Những năm lái máy bay đưa Bác đi công tác, ông Bích nhận ra ở vị cha già dân tộc có một cái gì đó rất khác người. Lần đầu tiên làm phụ lái cho Menlêép, ông cảm nhận để tiếp xúc với Bác sẽ giống như vị lãnh tụ tối cao rất khó gần gũi. Nhưng sau khi Bác hỏi thăm quê quán và dặn dò phải học lái cho bằng anh, bằng em thì ông Bích mới biết trong suốt cuộc đời hy sinh vì dân vì nước, Bác rất quan tâm đến người khác cho dù đó là một anh lính tập sự như ông Bích.

Ông Bích vẫn nâng niu bộ quân phục và hàm đại tá

Ông Bích nhớ rất rõ hai lần được Bác gọi lên Phủ Chủ tịch ăn cơm. Một lần vào năm 1963, sau khi lái máy bay đưa Bác và anh hùng vũ trụ Ti tốp đi thăm Vịnh Hạ Long về, Bác đã cho người gọi tổ bay ông Bích lên Phủ Chủ tịch cùng ăn cơm. Lần thứ hai, cả đội bay đang tập thể dục nghe có người đến thông báo: đội bay anh Bích lên Phủ Chủ tịch ăn cơm, Bác đang đợi. Vậy là ai nấy mừng vui, vừa đi vừa hát. “Ăn cơm với Bác thì tôi được ăn nhiều rồi. Nhưng được Bác gọi lên Phủ Chủ tịch ăn cơm, xem phim thì mới hai lần. Tôi cảm giác ăn cơm với Bác ở Phủ Chủ tịch hình như ranh giới giữa một nguyên thủ quốc gia với một người lái máy bay như tôi không còn nữa. Bác xem tất cả mọi người như con của một nhà”.

Ông Bích còn nhớ, mỗi lần đi công tác, Bác thường đi bộ từ Phủ Chủ tịch ra sân Cột Cờ và sân Quần Ngựa. Người thường đưa, đón Bác lúc thì anh Tài, lúc thì anh Tín. Ông nhớ mãi lần anh Đặng Tín đi đón Bác, trên đường về anh Tín xin Bác chiếc huy hiệu. “Đang cùng Bác về Phủ Chủ tịch, anh Tín có nói: “Bác ơi, Bác tặng cháu chiếc huy hiệu”. Thấy anh Tín râu tốt, lười cạo, râu cứ lún phún, Bác rất từ tốn: “Ai cũng được cả, nhưng chú cạo bộ râu đi cái đã”. Nghe thế anh Tín dạ và cười bẻn lẽn”, ông Bích tâm sự.

“Chuyên cơ A” cuối cùng

Tháng 3 /1969, ông Bích không thể nào quên được khi máy bay Mỹ ném bom Hà Nội, cầu Long Biên bị hư hỏng nặng, đường ra sân bay Nội Bài bị chia cắt. Thời gian này ông Bích nhận mật hiệu “chuyến cơ A” đi đón Bác từ sân bay Nội Bài. “Tôi vẫn nhớ chuyến bay đưa Bác từ sân bay Nội Bài về Phủ Chủ tịch. Hôm đó trời chập choạng tối, tôi đã lái máy bay chờ Bác ở sân bay. Khi Bác bước lên máy bay để về Phủ Chủ tịch tôi nhận ra Bác đã gầy yếu đi rất nhiều, không biết có còn ngồi máy bay đi thăm đồng bào được nữa không. Từ đó tôi không nhận được mật hiệu “chuyên cơ A” hay thấy một ông Cụ bước đi từ Phủ Chủ tịch lên máy bay. Đó là "chuyên cơ A” cuối cùng mà tôi không bao giờ quên”, ông Bích lặng người nói.

Không lâu sau, ông Bích cùng đội bay đi an dưỡng tại Tam Đảo. Đầu tháng 9 /1969, qua radio đội bay biết tin Bác mất, ai cũng oà khóc nức nở. Ông Bích không dấu được cảm xúc: “Khi nghe đài thông báo Bác lâm bệnh nặng thì ai cũng buồn và lo cho sức khỏe của Bác. Rồi hai ba ngày sau đài đưa tin Bác mất, tôi không kìm nén được tiếng khóc thương tiếc Bác. Trong tổ bay, có người nói từ nay chúng ta không còn được chở Bác đi thăm đồng bào dân tộc miền núi, thăm lại chiến trường xưa. Bác đã ra đi mãi mãi…”.

TĨNH GIA