Cái ác ở cùng nhà

Nhiều vụ án mà hung thủ chính là người trong gia đình: chồng giết vợ vì nghi ngờ, ghen tuông, định giết luôn đứa con mới 10 tháng tuổi; tình nhân giết người đang chung sống với mình rồi chặt xác bỏ trong bao tải đem vứt ngoài đường… Tính chất dã man, tàn bạo của vụ việc không chỉ ở hành vi, mà còn ở chỗ những nạn nhân bị giết kia là người từng đầu gối tay ấp với kẻ thủ ác.

Khi đã ở cùng nhau dưới một mái nhà, người ta không có ý thức, và cũng không thể phòng bị suốt 24/24 giờ. Một mâu thuẫn sinh hoạt nhỏ nhất cũng có thể trở thành nguyên nhân chém giết; một con dao gia dụng cũng có thể trở thành hung khí... Ngôi nhà của gia đình trở nên không an toàn nữa.

Nguyên nhân của nhiều vụ án dã man trên, thường có bóng dáng của ma túy, của những con ác quỷ trong cơn “ngáo đá” không làm chủ được hành vi, bị sai khiến bởi ảo giác. Lý giải nguyên nhân do ma túy là một phần quan trọng, nhưng đó không phải là toàn bộ. Những vỉa ngầm của tình trạng nghiện ngập trong một bộ phận thanh niên chỉ mới được thăm dò, khảo sát từ góc độ xã hội, chưa được khảo sát từ góc độ gia đình. Trên những nẻo đường đưa đến họa nghiện ngập, có một phần do sự lỏng lẻo của những giềng mối gia đình.

Có lẽ, trong sâu xa có ý thức về phần lỗi đó của mình nên khi con nghiện tồn tại trong nhà, chính gia đình cũng đã không nỡ kiên quyết từ chối, phòng tránh. Chung sống với cái ác không phải là điều dễ dàng, nhiều gia đình đã phải trả giá bằng chính sinh mạng. Bạo lực gia đình gây chấn thương nhân cách, và là mầm mống của những bạo lực khủng khiếp hơn, tàn bạo hơn về sau này. Khi cái ác ở cùng nhà, sự bất an là thường trực.

Trong câu chuyện đời bi thảm của người đàn bà bị chính kẻ nhân ngãi với mình giết chết một cách dã man, dư luận chú ý đến chi tiết chị ấy đã có nhiều đời chồng, thay đổi dễ dàng, chung chạ với ngay anh ruột của người chồng gần nhất. Sự dễ dãi đã bắt con người phải trả giá. Không biết có ai đủ kiên nhẫn để tìm hiểu nguyên nhân nào đã đẩy những cuộc đời ấy vào con đường sống lang chạ, liều lĩnh, coi thường mọi giá trị. Nhưng chắc chắn rằng, nếu có một điều tra như vậy, hẳn sẽ phát hiện ra những sang chấn, đứt gãy trong đời sống gia đình từ tuổi trẻ.

Cũng như khi tìm hiểu nhân thân những băng nhóm tội phạm, dễ thấy phổ biến chung một mẫu số: gia đình tan vỡ, không sống cùng cha mẹ, bị bỏ mặc lăn lóc, thiếu sự quan tâm giáo dục của gia đình, sớm sa chân vào ăn chơi lêu lổng, mà ma túy chỉ là cái kết tất yếu.

Từ những câu chuyện ấy, có thể thấy gia đình - tế bào cơ bản của xã hội, đang suy yếu. Khi gia đình lỏng lẻo, chắp vá tạm bợ, tan vỡ, chỉ còn cái vỏ mà rỗng ruột… những mầm bệnh sẽ tấn công từng thành viên, phá vỡ, tiêu diệt cả gia đình từ trong ra. Vậy nên, đằng sau hiện tượng hàng loạt những vụ án đang xảy ra với kẻ thủ ác chính là người trong nhà, xã hội phải xem lại khái niệm “gia đình” có phải cũng đang có những xộc xệch.

Những chuyện đã xảy ra rồi, luật pháp sẽ nghiêm minh trừng phạt, nhưng cái án tù, hay án tử, khó có thể thay đổi tâm tính của những kẻ tay đã nhúng chàm. Để những câu chuyện kinh hoàng này giảm dần đi, cần phải vượt qua nỗi sợ hãi, bất an quanh mình để giữ gìn từng mầm tuổi thơ sao cho chúng lớn lên trong sự chăm lo, săn sóc và giáo dục, sao cho thế hệ sau biết ghê tởm trước những hành động vô nhân tính, biết quý trọng những giá trị cơ bản và thiêng liêng của gia đình.

Người ta nói đến việc phải nhốt con nghiện, phải cách ly khỏi cộng đồng, cai nghiện, đó là chuyện luật pháp sẽ phải làm. Có một thành trì vô hình nhưng vững chắc hơn mà người ta phải ý thức đắp xây, gìn giữ, đó chính là những giềng mối gia đình. Nếu mỗi gia đình giữ được rào chắn của mình, mỗi thành viên sẽ không rơi vào nanh vuốt của cái ác.

Khi một dịch bệnh lây lan tàn phá cộng đồng, người ta một mặt khoanh vùng tiêu trừ mầm bệnh, nhưng mặt khác, phải bắt đầu những nghiên cứu dài hơi hơn, sâu hơn để tìm ra vắc-xin chủng ngừa, để kiểm soát căn nguyên của bệnh, để không còn tái phát những trận dịch như vậy nữa ở tương lai.

 HOÀNG MAI