Sự thật về sức khỏe tâm thần

04/09/2016 - 06:04

PNO - Các rối loạn tâm thần và lạm dụng thuốc đang dẫn đầu do nguyên do thiểu năng trên toàn thế giới. Chúng ta nên chủ động chăm sóc sức khỏe tâm thần của mình.

Khoảng 20% trẻ em và thanh thiếu niên trên thế giới gặp rối loạn hoặc có vấn đề về tâm thần. Một nửa các rối loạn tâm thần (RLTT) bắt đầu trước tuổi 14. Các RLTT và những điều liên quan là nguyên nhân dẫn đầu gây nên tình trạng thiểu năng (disability) ở người trẻ. Các rối loạn tâm thần và lạm dụng thuốc đang dẫn đầu nguyên do thiểu năng trên toàn thế giới.

Khoảng 800.000 người chết vì tự tử mỗi năm và tự tử là nguyên nhân thứ hai gây nên những cái chết của người từ 15-29 tuổi. 75% các vụ tự tử xuất hiện ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. Các RLTT và tổn hại do bia rượu làm tăng số các hành vi tự tử.

Chiến tranh và thiên tai tác động lớn đến sức khỏe tâm thần và sự khỏe mạnh tâm lý. Tỷ lệ người mắc các RLTT có khuynh hướng tăng gấp đôi sau các sự kiện chiến tranh, thiên tai.

Su that ve suc khoe tam than
Ảnh sưu tầm

 RLTT thường dẫn đế n các loại bệnh tật khác, cả những tổn thương có chủ ý hoặc không chủ ý, như HIV, bệnh tim mạch, tiểu đường... Sự kỳ thị với những người bệnh tâm thần và gia đình của họ đã ngăn cản người bệnh tìm đến và hưởng thụ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Vẫn còn quan niệm cho rằng không thể chữa trị được bệnh tâm thần hoặc cho rằng những người có RLTT kém thông minh hoặc không bao giờ có khả năng ra quyết định. Trong các bệnh viện tâm thần, bệnh nhân thường được chữa trị trong các khu trại giống nhà kho hơn là nơi chăm sóc y tế.

 Sự vi phạm quyền con người với những người có RLTT và các thiểu năng tâm lý xảy ra ở hầu hết các quốc gia. Người tâm thần bị xâm phạm về thể lý, bị kỳ thị, tách biệt, bị chối bỏ các nhu cầu căn bản và riêng tư.

 Thiếu hụt nhân viên y tế cho ngành sức khỏe tâm thần. Sự thiếu thốn nhân viên chăm sóc sức khỏe tâm thần, tâm lý, điều dưỡng tâm thần và nhân viên công tác xã hội là rào cản chính cho việc chữa trị và chăm sóc bệnh tâm thần. Ở những quốc gia thu nhập thấp, chỉ có 0,05 nhân viên ngành tâm thần và 0,42 điều dưỡng tâm thần trên 100.000 người.

 Các nguồn lực về tài chính nhằm tăng cường các dịch vụ phải ở mức tối thiểu. Các cơ quan chính phủ, nhà tài trợ, những nhóm hiện diện của người sử dụng dịch vụ sức khỏe tâm thần và gia đình cần cùng hợp tác để gia tăng các dịch vụ về sức khỏe tâm thần, đặc biệt ở các quốc gia có thu nhập thấp hoặc trung bình. Các nguồn lực về tài chính cần ở mức tối thiểu 2 USD trên đầu người mỗi năm cho các quốc gia thu nhập thấp và 3-4 USD cho các quốc gia có thu nhập trung bình thấp.

Chuyên gia tâm lý Ngô Minh Uy (Theo who.int)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI