Một lần phá thai ám ảnh cả đời

LTS:

Để kêu gọi phụ nữ chủ động ngừa thai, giúp cuộc sống tốt đẹp hơn; thế giới đã lấy ngày 26/9 hàng năm làm “Ngày ngừa thai thế giới” với thông điệp vì một thế giới không còn tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Kể từ lần đầu tiên được tổ chức tại châu Âu năm 2007, đến nay, mỗi năm thế giới đã giảm 188 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, giảm 112 triệu ca nạo phá thai và có khoảng 150.000 bà mẹ thoát khỏi “án tử” là một trong những hậu quả nghiêm trọng do nạo phá thai.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, thống kê tại hai bệnh viện phụ sản lớn nhất TP.HCM là Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Hùng Vương ghi nhận, số ca đến nạo phá thai gần như không giảm, với khoảng 43.000 ca mỗi năm. Một trong những lý do buộc các bà mẹ bỏ thai vì vẫn còn 14% phụ nữ Việt Nam không biết cách lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp, thậm chí có những định kiến sai lầm khiến chị em… không tránh thai!

Nhằm giúp độc giả có cái nhìn đúng hơn về các biện pháp ngừa thai hiện đại, trong số báo này và nhiều số báo tới, báo Phụ Nữ sẽ phản ánh những câu chuyện đau lòng của các bà mẹ phải từ bỏ con của mình và cả những kiến thức tư vấn từ các bác sĩ, giúp độc giả chủ động hơn trong các biện pháp ngừa thai hiệu quả và an toàn.

Cầm ổ bánh mì trên tay, không ăn nổi, chị Ng.T.T.A. (25 tuổi, nhà ở quận 11) cứ đi lại giữa hành lang khoa kế hoạch hóa gia đình, bệnh viện Từ Dũ TP.HCM. Mắt dáo dác nhìn lên bảng hiển thị số thứ tự của phòng tư vấn để chờ gọi tên. Chị đến đây để tước bỏ thai nhi đang thành hình trong bụng do lỡ mang thai ngoài ý muốn, chứ không phải do thai dị tật hay đã có con.

Dính thai vì sợ ngừa thai

Mới 8 giờ sáng 13/9, có khoảng 100 bệnh nhân (BN) ngồi trước các phòng tư vấn bỏ thai ở khoa Kế hoạch hóa gia đình, Bệnh viện (BV) Từ Dũ. Có người mặc đồ công sở, tranh thủ đến tư vấn đầu giờ sáng, cũng có nhiều BN từ các tỉnh đổ về.

Và chị A. là một trong số những người đi bỏ thai. Chia sẻ với bác sĩ (BS), chị A. cho biết, hai tháng nữa sẽ kết hôn với một Việt kiều Mỹ. Chị lên xe hoa vì muốn định cư ở nước ngoài, dự định sang tìm công việc làm móng tay móng chân, để kiếm tiền phụ giúp gia đình. Thế nhưng trước ngày cưới, chị lỡ “dính” bầu với người yêu cũ gần sáu tuần nên tìm cách phá thai.

Nhìn chị hốc hác, âu lo, BS hỏi: “Nếu không muốn có con, sao em không dùng các biện pháp ngừa thai?”. A. chỉ biết cúi đầu, nói lí nhí: “Em không nghĩ sẽ có thai, vì những lần trước, em canh chu kỳ kinh rất chính xác”.

Trong khi chị H.T.B. (39 tuổi, nhà ở quận 4) đến bỏ thai vì trước đó sợ uống thuốc ngừa thai. Chị B. đã có hai con trai và không muốn sinh thêm con nhưng lại sợ các biện pháp ngừa thai hiện đại.

Trước đây chị đặt vòng nhưng thấy đau bụng sau quan hệ nên đến BV lấy ra. Sau đó chị chuyển sang dùng que cấy đặt dưới da bắp tay được sáu tháng cũng xin “đầu hàng” vì thấy khó chịu ở ngực. Chị lại tìm đến thuốc ngừa thai mỗi ngày. Đang uống được hai năm, nghe bạn bè mách “uống thuốc ngừa thai dễ bị đột quỵ, tử vong” chị sợ quá, bỏ luôn thuốc uống.

Nhân viên y tế BV Từ Dũ tư vấn ngừa thai

Chị “cầu cứu” chồng dùng bao cao su nhưng bị từ chối vì không tự nhiên. Cuối cùng, vợ chồng chị hợp tác chuyển sang tránh thai theo kiểu truyền thống như: xuất tinh ngoài âm đạo, canh “ngày đèn đỏ”… Và sau bảy tháng “canh me”, chị... dính bầu.

ThS-BS Nguyễn Thị Bích Ty - Phó khoa Kế hoạch hóa gia đình, BV Từ Dũ cho biết, mỗi năm, BV Từ Dũ tiếp nhận trên 28.000 ca phá thai, trong đó phá thai bằng thuốc hoặc hút thai dưới 12 tuần đã chiếm đến 25.000 ca; riêng số BN đến bỏ thai do thai bị dị tật, thai chết lưu rất ít.

“Phòng tư vấn ở đây không khác gì một xã hội thu nhỏ, với những câu chuyện phá thai đau lòng như: có thai do ngoại tình, muốn bỏ con do hoàn cảnh nghèo, muốn lên chức trong sự nghiệp, cam kết không mang thai trong hai năm đầu làm việc ở công ty mới hoặc do mắc bệnh tim không thể mang thai… Có người phá thai đến lần thứ tư, thứ năm. Người đến phá thai có khi là bé gái mới bước vào tuổi dậy thì, nhiều lúc là chị em giới văn phòng, trí thức, cũng có lúc là bà mẹ đã có 4-5 đứa con nhưng vẫn không biết cách ngừa thai”.

Rời khỏi BV Từ Dũ theo lối cầu thang bộ, chúng tôi thắt lòng khi ở lầu 4 - khoa Kế hoạch hóa gia đình, nhiều chị em phải bỏ thai, thì ở lầu 3 - lại là khoa Hiếm muộn - nơi nhiều cặp vợ chồng bỏ tất cả công ăn, việc làm, thậm chí đánh đổi cả tính mạng để kiếm một mụn con.

Số phụ nữ đi phá thai ở BV Hùng Vương cũng đông đúc không thua kém BV Từ Dũ. Mỗi năm, BV Hùng Vương tiếp nhận hơn 14.400 phụ nữ đến phá thai, chủ yếu là do mang thai ngoài ý muốn. Nhiều phụ nữ mang thai nhưng xấu hổ, không dám phá thai sớm nên để thai lớn mới phá thai gây nguy hiểm.

TS-BS Hoàng Thị Diễm Tuyết - Giám đốc BV Hùng Vương TP.HCM chia sẻ: “Trong cuộc đời làm nghề y, chị nhớ nhất là một em gái tên Q. 23 tuổi đã bị tâm thần sau khi phá thai ngoài ý muốn”.

Q. và người yêu quen nhau được ba năm nhưng gia đình người yêu cấm đoán họ đến với nhau. Nguyên nhân do người nhà đi coi bói và bị thầy phán nếu đám cưới diễn ra thì người yêu Q. sẽ chết vì khắc tuổi, Q. tuổi Thân, còn người yêu tuổi Dần. Bỏ không được, cưới không xong, nên có lần Q. đã để dính bầu mà không chủ động phòng ngừa.

Để có thể tiếp tục được yêu, Q. đi phá thai, sau khi phá thai xong, người yêu của Q. cũng đi lấy vợ. Vừa mất con, mất chồng nên Q. rơi vào trạng thái hoảng loạn, lo âu và trầm cảm, phải được điều trị tâm thần lâu dài.

Có thể vô sinh

Các BS khuyến cáo, ngay cả phá thai an toàn thì vẫn có tỷ lệ rủi ro trong y khoa như: băng huyết do chảy máu ồ ạt gây mất máu, đứt động mạch tử cung, nhiễm trùng… rất dễ tử vong. Thậm chí, nhiều trường hợp phá thai nhiều lần dẫn đến mang thai ngoài tử cung, hoặc bị nhiễm trùng phải cắt bỏ tử cung gây vô sinh…

Đó là chưa kể, nhiều phụ nữ đi phá thai ở các phòng mạch chui thì nguy cơ tai biến còn cao hơn nhiều. BV Từ Dũ và BV Hùng Vương tiếp nhận nhiều ca phá thai không an toàn ở bên ngoài, gây thủng ruột, suýt tử vong phải nhập viện cấp cứu.

Mới đây là trường hợp của chị T.G.K. 34 tuổi mang thai tuần thứ 12, đến một phòng khám tư để hút thai nhưng không được, sau đó BS phòng khám tư cho BN ngậm thuốc để gây “sẩy thai”. Thế nhưng thai vẫn không ra ngoài và gia đình chị K. phải đưa chị đến BV Hùng Vương cấp cứu.

Qua thăm khám, các BS phát hiện BN bị BS hút thai gây thủng tử cung, thủng luôn cả ruột và phân từ trong ruột tràn ra ổ bụng gây nhiễm trùng, suýt tử vong. Các BS đã phối hợp với BV Chợ Rẫy để khâu lại lỗ thủng tử cung, vá lại ruột.

Hay như trường hợp của chị C.B.H. 32 tuổi mang thai tuần thứ 15, nhưng ngại vào BV Từ Dũ mà lén lút đến nhờ các BS phòng mạch tư gắp ra. BN đã bị thủng tử cung, đứt niệu quản. Sau đó, các BS phải vá tử cung, chuyển tiếp qua BV Bình Dân để nối lại niệu quản cho BN. Chỉ vì không chủ động ngừa thai mà chị H. phải nằm viện một tháng và tốn hết 60 triệu đồng khắc phục sự cố.

BS Hoàng Thị Diễm Tuyết cho biết, việc phá thai bằng thuốc hoặc dùng phương pháp hút thai đều phải được Sở Y tế thẩm định cấp phép. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ e ngại chuyện phá thai nên đến các cơ sở chui, rất nguy hiểm. Nếu các cơ sở phá thai chui phá thai không an toàn, để sót thai, sót nhau trong bụng sẽ nguy hiểm.

Phá thai không chỉ gây đau đớn thể xác cho người phụ nữ mà còn cả tổn thương về lâu dài. Tôi nghĩ phụ nữ rứt ruột phá thai của mình là do họ không còn lối thoát khác. Do đó, chính phụ nữ phải chủ động ngừa thai, cũng là bảo vệ cho chính bản thân và hạnh phúc gia đình. Chị em trang bị hiểu biết đúng đắn, tránh mang thai ngoài ý muốn để tự do theo đuổi ước mơ, sự nghiệp của mình.

Theo BS Nguyễn Thị Bích Ty, để không mang bầu ngoài ý muốn thì phụ nữ phải chủ động dùng các dụng cụ ngừa thai hiện đại như: bao cao su, đặt vòng, cấy que, uống thuốc ngừa thai mỗi ngày… Tất cả những phương pháp này có mặt ưu điểm và khuyết điểm nhưng đều đạt hiệu quả trên 98%.

Trong khi các biện pháp truyền thống như tránh thai tự nhiên theo chu kỳ kinh, xuất tinh ngoài âm đạo… thì hiệu quả không cao. Đã mang tính hên xui thì sẽ có lúc dính thai ngoài ý muốn. Với những chị em e ngại việc đặt dụng cụ trong người như đặt vòng, cấy que thì có thể dùng bao cao su và uống thuốc ngừa thai mỗi ngày, tuy nhiên việc sử dụng bao cao su phải đúng cách, còn uống thuốc thì ngày nào cũng phải uống, tuyệt đối không được quên.

Nhiều phụ nữ tưởng mình am hiểu thuốc ngừa thai nhưng thực ra họ bị lầm giữa thuốc ngừa thai khẩn cấp với thuốc ngừa thai mỗi ngày. Nhiều người cứ nghĩ uống thuốc ngừa thai khẩn cấp trước khi quan hệ sẽ không có con nhưng thực ra, thuốc chỉ có hiệu quả trong vòng 72 giờ đầu sau khi quan hệ, do đó uống trước lúc quan hệ là không đúng.

Và dù uống thuốc khẩn cấp đúng giờ giấc thì việc ngừa thai chỉ mang tính tương đối, hiệu quả không cao so với thuốc ngừa thai mỗi ngày. Người bệnh phải được BS tư vấn trước khi dùng các biện pháp ngừa thai. Từ đó giúp chị em tìm kiếm nguồn thông tin đáng tin cậy, để lựa chọn biện pháp ngừa thai phù hợp nhất.

Văn Thanh - Xuân Ngọc