Khó quản nhiếp ảnh mạng

Muôn hình vạn trạng

Người quan tâm đến nhiếp ảnh đều biết, các trang web ảnh nổi tiếng, thu hút nhiều người tham gia đăng ký thành viên và lượng truy cập cao như Vnphoto, Xóm nhiếp ảnh... Tuy nhiên, nhiếp ảnh số không chỉ có những hoạt động quen thuộc như đăng ảnh, bình luận, cho điểm, bầu chọn... mà liên tục “thay hình đổi dạng”. Không gian ảnh trên mạng giờ đây còn có các cuộc thi ảnh, triển lãm ảnh trực tuyến, với những diễn biến rất nhanh mà hành lang quản lý không thể bao quát hết.

Trước khi bày cuộc triển lãm ngắn ngoài đời vào đầu tháng Bảy, các tác phẩm tại cuộc thi ảnh Theo dấu người tình do một diễn đàn tổ chức, đã trưng bày trên internet để bình chọn, trao những giải phụ, diễn tiến song hành với cung đường di chuyển của các tay máy qua sáu tỉnh miền Tây. Cuộc triển lãm ảo với những bình luận, chấm điểm hiển thị nhanh chóng, còn xôm tụ hơn cả triển lãm thật. Vì thế, nhiều đơn vị, cá nhân sử dụng hình thức thi ảnh với đủ loại mục đích, từ thư giãn, giải trí đơn thuần đến trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn quảng cáo, tiếp thị. Đề tài cũng rộng khắp, từ hoạt động tình nguyện, khởi nghiệp, cải thiện môi trường, đến sinh hoạt đời thường, phong cảnh; từ chân dung trẻ thơ đến nét đẹp phụ nữ...

Sự “lợi hại” của nhiếp ảnh trực tuyến ở chỗ là gần như không phải xin phép tổ chức, không tốn kém nhiều chi phí thực hiện, đối tượng tham gia có thể ở bất cứ phương trời nào. Nhiếp ảnh gia Hoàng Trung Thủy, Chủ nhiệm Câu lạc bộ nhiếp ảnh Gia Định cho biết, nhờ công nghệ trực tuyến, đơn vị của ông đã tổ chức thành công cuộc thi ảnh quốc tế lần ba năm 2012. Từ chỗ bị lỗ 40 triệu đồng khi tổ chức thi ảnh quốc tế lần đầu bằng ảnh rọi trên giấy truyền thống, với ban giám khảo các nước tập trung tại TP.HCM để chấm thi, CLB này đã có “kết toán là số dương” khi chuyển sang thực hiện thi, chấm ảnh online. Với quy mô hơn 10.000 ảnh dự thi của 900 tác giả, giám khảo gồm 16 người, trong đó có chín người nước ngoài đến từ năm quốc gia, ban tổ chức chỉ cần ba người để điều hành cuộc thi.

Một số trang web nhiếp ảnh " đình đám" hiện nay

Khó kiểm soát

Chơi ảnh, trưng bày và thi ảnh trực tuyến đã mở rộng không gian và đối tượng sáng tác, thưởng thức, đánh giá ảnh, góp phần vào sự phát triển của nhiếp ảnh hiện đại, nhưng “mốt” của cộng đồng cầm máy thế hệ mới này cũng dẫn đến nhiều tai hại. Trước lúc thực hiện triển lãm ảnh “khỏa thân thiền” gây ồn ào gần đây, tác giả đã cho “rò rỉ” một số ảnh trên website, đến khi cuộc thi bị ách lại, các bức ảnh phản cảm vẫn “lưu hành” trên mạng. Ảnh khỏa thân vì những mục tiêu trời ơi đất hỡi của một số người mẫu thời gian qua được chính chủ hoặc người chụp tung lên internet, dù bị phê bình tơi tả, vẫn cứ tồn tại khắp không gian ảo...

Ông Lê Xuân Thăng, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhiếp ảnh TP.HCM, trong tham luận tại Hội thảo về việc xây dựng tác phẩm văn học nghệ thuật giá trị cao diễn ra tuần trước, cho rằng sân chơi internet đã tạo điều kiện cho các tay máy trẻ có chỗ thể hiện mình, thay vì phải chờ đợi cơ hội tổ chức triển lãm, trưng bày ảnh theo cách truyền thống vốn phức tạp và tốn kém; song tính hai mặt của nó cũng thể hiện qua những bộ ảnh kém thẩm mỹ, cổ vũ xu hướng chụp ảnh giải trí tầm thường.

Hiện có một số trang web đăng tải ảnh nude phi nghệ thuật, có trang đây đó giữa những tác phẩm ảnh phong cảnh, tĩnh vật, chân dung đẹp, “lọt sổ” không ít bức ảnh mượn danh nghệ thuật không phù hợp thuần phong mỹ tục. Một số diễn đàn nhiếp ảnh do cá nhân hoặc đơn vị tư nhân thực hiện, máy chủ đặt ở nước ngoài nên thông tin cũng thiếu chính xác, không thể quản lý nổi.

Ngoài ra, đa phần quản trị mạng “cai quản” các diễn đàn ảnh đều trẻ, chưa nhiều kinh nghiệm, kiến thức hoặc bất chấp pháp luật làm bừa nên để xảy ra những vụ kiểu như cư sĩ H.P. đăng tải ảnh nude phản cảm. Những bình luận, trao đổi về nhiếp ảnh lẫn chuyện ngoài lề của đủ mọi thành phần đối tượng, lứa tuổi, trình độ trên thế giới ảo, mà người tham gia toàn giấu mặt, đã không tránh khỏi tình trạng dùng ngôn ngữ bừa bãi, thậm chí vô văn hóa.

Ông Lê Xuân Thăng đặt dấu hỏi: “Hiện ở TP.HCM có bao nhiêu trang web đang hoạt động được cơ quan chức năng cấp phép? Có bao nhiêu trang nhiếp ảnh cá nhân đang hiện hữu? Quan tâm, chia sẻ thông tin, tập hợp được các tay máy giỏi trên mạng, hướng các bạn trẻ yêu thích nhiếp ảnh tự nguyện đi vào hoạt động có định hướng tốt đang là câu hỏi khó, cần có sự phối hợp của nhiều tổ chức, hội đoàn”.

 Võ Tiến