Hành trình hơn 3.500 cây số bờ biển của 'Người sống sót'

Claire McFarlane tại Geneva, Thụy Sỹ - Ảnh: NicolasAnsermet

Một ngày giữa tháng 8/2016, Claire McFarlane mặc bộ đồ chạy quen thuộc, khoác ba-lô và lên xe để đi từ trung tâm Port Moresby - thủ đô của Papua New Guinea - đến bờ biển Ela của thành phố này. Như mọi khi, cô chuẩn bị thực hiện hành trình chạy 16 cây số dọc bờ biển trên đôi chân trần ở nơi mình ghé thăm.

Vừa ngồi trên xe, Claire vừa ngẫm nghĩ không biết có bao nhiêu người tham gia chạy cùng mình hôm nay hay là cô sẽ phải chạy một mình. Đến nơi, Claire suýt phát khóc vì cảnh tượng trước mắt: hơn 200 người đang chờ đợi, háo hức được chạy cùng cô và kể cho cô nghe về bi kịch của họ…

Claire McFarlane sinh ra ở Nam Phi và chuyển đến Úc sinh sống cùng gia đình khi cô 15 tuổi. Năm 1998, 19 tuổi, Claire đến Pháp với ước mơ trở thành họa sĩ. Để có tiền trang trải cho việc học, Claire làm thêm công việc bán thời gian tại một quán bar ở Paris.

Ba giờ sáng 18/7/1999, Claire đóng cửa quán rồi tản bộ một mình để ra đường chính đón taxi về nhà. Cô đã đi qua lối nhỏ này cả trăm lần nhưng buổi sáng hôm đó, nơi này đã trở thành cơn ác mộng. Một gã đàn ông đột ngột xuất hiện, tấn công, đánh và cưỡng bức cô một cách tàn bạo. 

Giấc mơ trở thành họa sĩ ở Paris của cô gái trẻ đã bị vùi dập tan tành.

Claire chạy cùng mọi người tại PapuaNewGuinea, ngày 14/09/2016 - Ảnh: Stella Magazine

Claire chạy cùng một bé gái tại New Zealand, ngày 20/08/2016 - Ảnh: Footsteps to Inspire

Do mức độ nghiêm trọng của chấn thương, Claire phải ở lại Paris thêm ba tháng để chữa trị. Cô cung cấp mọi thông tin cho cảnh sát nhưng cảnh sát không thể tìm ra gã đàn ông ấy. Năm 2000, Claire trở về Úc để bắt đầu lại cuộc sống. Cô cố làm cho mình thật bận rộn để không có thời gian nghĩ về cơn ác mộng tồi tệ ở Paris. 

Tháng 6/2009, cảnh sát Pháp gọi cho Claire. Họ đã bắt được kẻ tình nghi tấn công Claire. Kết quả ADN hoàn toàn khớp. “Qua cửa kính nhận diện một chiều, tôi nhận ra ngay kẻ đã tấn công mình. Đã mười năm rồi nhưng tôi vẫn nhớ rõ khuôn mặt hắn. Ký ức kinh hoàng của đêm đó lại trở về và tôi nhận ra thế giới “vẫn ổn” mà tôi cố gắng tạo dựng trong suốt mười năm qua sụp đổ tức thì. Tôi chưa bao giờ được phục hồi”, Claire thú nhận. 

Claire bắt đầu bước vào cuộc chiến pháp lý kéo dài sáu năm và tiêu tốn 50.000 USD để đưa kẻ tấn công mình vào tù. Tháng 11/2011, kẻ cưỡng bức Claire bị kết án 12 năm tù nhưng tháng 6/2013, hắn đã được phóng thích. Cuộc chiến công lý của Claire lại tiếp diễn và cô phải mất thêm bốn năm nữa để kháng cáo. Tất cả là 16 năm, kể từ ngày cô bị tấn công, để có thể kết thúc mọi chuyện. 

Claire chạy cùng mọi người trên bãi biển tại Namibia - Swakopmund, ngày 20/08/2017 - Ảnh: Footsteps to Inspire

Claire chạy cùng người dân địa phương tại Ấn Độ, ngày 20/11/2016 - Ảnh: Manan Dhuri

Claire bắt đầu mở lòng nói về câu chuyện của mình từ cách đây bốn năm. “Bất kể bạn đang ở quốc gia nào, bao nhiêu tuổi, đức tin của bạn là gì, giới tính của bạn ra sao, bạn giàu hay nghèo, bạo lực tình dục vẫn có thể xảy ra với bạn. Bạo lực tình dục không có bất kỳ ranh giới nào và luôn “sẵn lòng” làm tổn thương chúng ta”, Claire trải lòng.

Cũng trong quá trình đấu tranh pháp lý tại Paris, Claire thường chạy bộ để giải tỏa căng thẳng. Cô đặc biệt thích chạy dọc bờ biển. Dần dần cô nhận thấy, chạy bộ chân trần trên biển thật sự là một hoạt động thể chất rất đặc biệt, mang lại cảm giác thư giãn, mạnh mẽ hơn và từ đó, cô cảm thấy an toàn hơn. Cô gắn bó thường xuyên hơn với môn thể thao này và sử dụng nó như một liệu pháp tinh thần để tự chữa lành những tổn thương trong quá khứ.

Năm 2014, Claire chia sẻ câu chuyện của mình trên một tờ báo của Úc. Bài báo nhanh chóng được lan truyền rộng rãi khắp thế giới. Câu chuyện của Claire đã tiếp thêm can đảm, cho những nạn nhân của bạo lực tình dục phá vỡ sự im lặng. Đó cũng là lúc Claire nhận ra rằng cô có thể tạo nên những thay đổi tích cực để giúp đỡ và truyền cảm hứng cho những nạn nhân khác.

Claire và hành trình chạy trên bờ biển - Ảnh: Larisa Armstrong

Claire cho biết: “Nhìn nhận mình là người sống sót là một bước ngoặt trong quá trình phục hồi, khi chúng ta bắt đầu lấy lại được sức mạnh. Tôi đã từng tự xem mình là nạn nhân trong suốt thời gian dài và tôi chỉ xem mình là một người sống sót sau khi đã tự chữa lành những tổn thương. Những người khác cũng vậy…”.

Claire bắt đầu nghĩ đến việc tạo ra một không gian an toàn, cởi mở, để khuyến khích những cuộc đối thoại xoay quanh bạo lực tình dục, truyền cảm hứng nhằm thay đổi và giúp những người sống sót vượt qua nỗi đau. Và Footsteps to Inspire (Những bước chân truyền cảm hứng) ra đời. Cô quyết định nghỉ việc, bán hết tài sản để gây quỹ và dành ra sáu năm trong cuộc đời mình để chạy 16 cây số dọc 230 bãi biển trên toàn thế giới. Cô luôn chạy chân trần bất cứ khi nào có thể. Quãng đường chạy 16 cây số ở mỗi bãi biển tượng trưng cho 16 năm chiến đấu để sống sót của cô. 

Hành trình của Claire bắt đầu tại Nam Phi - quê hương cô, vào ngày 18/7/2016 - ngày định mệnh của cuộc đời cô - và dự định sẽ kết thúc ngày 18/7/2022 tại Pháp. Đến nay, Claire đã chạy trên 46 bãi biển ở 45 quốc gia, bao gồm New Zealand, Ấn Độ, Nhật Bản, Kenya, Malaysia, Singapore... Quốc gia thứ 45 chính là Việt Nam.

Ở mỗi quốc gia Claire ghé thăm, cô đều cố gắng kết nối với các tổ chức phi chính phủ, các nhóm cộng đồng… để tổ chức những buổi trò chuyện và chia sẻ câu chuyện của mình với những người sống sót khác. Cô mong muốn chính phủ và cộng đồng hiểu được các vấn đề mà những người sống sót trên khắp thế giới phải đối mặt và giúp đỡ họ.

Claire trong buổi nói chuyện với tổ chức NGO WCC Penang tại Malaysia, ngày 24/02/2017 - Ảnh: Footsteps to Inspire

“Không ai nghi ngờ việc những quốc gia như Nam Phi có tỷ lệ cưỡng bức cao nhưng hầu hết chúng ta lại quên mất rằng còn rất nhiều quốc gia khác có tỷ lệ bạo lực tình dục tương đương, chỉ là không được báo cáo hoặc không bị phát giác. Ở Anh, nửa triệu người bị xâm hại tình dục mỗi năm. Ở Mỹ, cứ mỗi 90 giây sẽ có một người bị xâm hại tình dục. 230 triệu trẻ em bị quấy rối tình dục hằng năm… Vấn nạn này xảy ra ở khắp nơi trên thế giới hằng ngày, hầu hết thủ phạm là người quen của nạn nhân. Đáng buồn thay, luật pháp ở một vài quốc gia lại không đứng về phía nạn nhân. Nạn cưỡng bức cũng đồng hành với “văn hóa” im lặng và xấu hổ kéo dài. Các nạn nhân luôn có khuynh hướng tự đổ lỗi cho mình hoặc cảm thấy tội lỗi vì những gì đã xảy ra. Họ cần được giúp đỡ và đây không còn là chuyện cá nhân nữa”, Claire nói.

Và đó là những gì mà Claire hy vọng sẽ làm được, sẽ truyền cảm hứng cho mọi người rằng họ là một phần của sự thay đổi tích cực. Người phụ nữ mạnh mẽ đã sáng lập nên Footsteps to Inspire này sẽ tiếp tục chạy hơn 3.500 cây số nữa, cho đến khi cô có thể tiếp cận những người sống sót ở khắp nơi trên thế giới. Claire mừng vì Footsteps to Inspire đã tạo nên những dấu ấn tích cực. Claire chỉ mới đi được một phần năm hành trình. Hành trình của cô vẫn còn rất dài, rất xa. Đó là hành trình kết nối, chia sẻ và giúp đỡ những người sống sót khác vượt qua những ngày đen tối trong cuộc đời.

Claire không nản lòng vì phong trào đang định hình và vì có hàng ngàn người trên thế giới đang ủng hộ cô. Cô muốn tiếp tục chia sẻ câu chuyện của mình để phá vỡ sự im lặng và truyền cảm hứng cho người khác bởi cô luôn vững niềm tin, rằng chúng ta không thể thay đổi quá khứ nhưng luôn có thể tạo nên một thế giới an toàn hơn cho tất cả.

Claire tại bãi biển Hồ Tràm (Việt Nam), ngày 02/12/2018 - Ảnh: Footsteps to Inspire

Cao Bảo Vy