Cà phê “nguyên chất” liệu có nguyên chất?

Chúng tôi đã la cà ở hơn chục quán cà phê (CP) “sạch, nguyên chất”. Đặc điểm chung của mô hình CP này là chỉ cần mặt bằng nhỏ; bàn ghế gỗ thấp đơn giản; có trưng bày CP hạt, máy xay để khẳng định sử dụng “100% CP nguyên chất”, “rang, xay tại chỗ”…, giá từ 10.000 - 16.000đ/ly. Thực tế, khách không hề có cơ hội được tận mắt chứng kiến những quán này xay, pha CP tại chỗ mà CP luôn được pha sẵn, cho ra ly khi khách yêu cầu. Chỉ một đoạn đường Trần Huy Liệu (Q.Phú Nhuận) đã có hơn năm quán CP dạng này. Ghé quán CP 18… trên đường này, dù trưng biển “100% CP nguyên chất” nhưng quán không có gì để chứng minh “cam kết” đó. Cũng có chiếc máy xay CP nhưng dường chỉ để làm mẫu vì được đặt ngay ngắn trên kệ! Chúng tôi gọi ly CP sữa, chủ quán vào trong bưng ngay ra ly CP, uống gần hết ly chúng tôi vẫn không cảm nhận được vị CP. Chúng tôi thắc mắc sao không xay CP, pha phin ngay tại chỗ để khách yên tâm, chị chủ quán nói tỉnh queo: “Một ngày cả trăm khách, làm vậy không phục vụ kịp. Quan trọng là CP nguyên chất, pha sẵn cho nhanh”. Chị còn giải thích: “CP chị mua loại ngon 170.000đ/kg, pha chỉ 45 ly, chỗ khác pha đến 60 ly nên loãng, có nơi còn pha lẫn bột bắp. Em uống quán chị là yên tâm rồi”. Không biết có bao nhiêu khách dám "yên tâm" như lời chị bảo đảm, vì khi vào khu pha chế của quán, chúng tôi phát hoảng nhận thấy chỉ trong chưa đầy 6m2 mà có hai phòng vệ sinh không cài cửa, sát đó là bàn pha chế ngổn ngang chai CP pha sẵn, ly tách bẩn nằm lăn lóc dưới sàn nhà đọng đầy nước…

Cà phê được pha sẵn trong chai

Tương tự, đường Trần Bình Trọng (Q.5, TP.HCM) tuy khá ngắn nhưng đi vài chục bước lại bắt gặp một quán “CP sạch rang, xay tại chỗ nguyên chất”. Ngẫu nhiên vào một quán có đề biển “giá chỉ 12.000đ/ly”, niềm háo hức được xem quy trình xay CP tại chỗ của chúng tôi nhanh chóng bị dập tắt vì chủ quán từ chối. “Nếu uống loại 26.000đ/ly thì bên em mới xay tại chỗ, loại 12.000đ/ly chỉ có CP abarica đã pha sẵn hoặc pha phin”. Thực tế, hình thức “xay” tại chỗ của quán này là loại máy pha các loại CP theo phong cách phương Tây như Capucchino, Latte, Espresso… Chủ quán còn đưa ra lý do để thoái thác việc xay tại chỗ (từ hạt ra bột) rằng “bên em có cả năm-sáu loại CP khác nhau, chỗ đâu để đặt chừng ấy cái máy xay lên". Trên chai chứa CP đã pha sẵn mà theo chủ quán là loại CP abarica, nhưng chúng tôi lại thấy nhãn ghi “Robusta” (?). Thắc mắc thì chủ quán nói chữa là “dán nhầm”. Như vậy, thực chất bên trong chai chứa CP gì khách hàng khó mà biết được.

Một quán khác cũng trên đường Trần Bình Trọng, dù có đặt máy xay CP, chủ quán vẫn từ chối xay khi khách yêu cầu với lý do “máy này mỗi lần xay phải cả ký trở lên, đâu có xay ít được. Với lại, tôi còn phải trộn nhiều loại cà phê (!?) với tỷ lệ nhất định mới tạo ra được mùi vị đặc trưng riêng của quán”. Quán này để rất nhiều phin CP lớn, pha sẵn rồi đổ vào một cái bình. Khi có khách, họ sẽ rót CP từ bình ra. Khi pha, chủ quán còn lấy một chai nước màu trắng đục đổ một chút vào ly CP. Ông lý giải “đây là sữa tươi giúp tăng độ béo cho CP” (!?).

Nhộn nhịp không kém là khu vực Rạch Bùng Binh (Q.3, TP.HCM), khu vực gần sân bay Tân Sơn Nhất (Q.Tân Bình), Q.Gò Vấp… đâu đâu cũng thấy có quán trưng biển CP nguyên chất, rang xay tại chỗ. Một quán cuối đường Trương Định (Q.3, TP.HCM) trưng một chiếc máy xay CP song chỉ để làm kiểng. Khi khách hàng gọi cà phê, dù uống tại chỗ hay mang đi, người nhân viên đều lấy từ thùng đá ra một chai có chứa CP pha sẵn để pha chế. Chúng tôi thắc mắc “sao không xay tại chỗ?”, cậu nhân viên đáp gọn: “CP mới xay, pha sẵn cho tiện”. Loại CP pha sẵn của quán khiến người uống thất vọng vì sự lạt lẽo, mùi vị CP không có, thay vào đó là đậm đặc mùi bơ.

Việc xay tại chỗ đã không thực hiện được thì việc rang lại càng không thể. Dù vậy, các quán vẫn giăng biển rất to “rang, xay tại chỗ”, hỏi thì họ trả lời: “Để vậy cho hấp dẫn chứ chỗ đâu mà rang”.

 An Hà - Nguyễn Cẩm