Những cánh cửa đều mở

Nếu không tính tập truyện ngắn Đi ngược chiều thương, Con tàu đi tìm sân ga, Cỏ đồi phương Đông, Cỏ lau vạn dặm thì Những cánh cửa đều mở (NXB Trẻ) là tập tạp văn thứ hai, sau Nửa đêm nằm nhớ của nhà văn Tiểu Quyên.

Không phát ngôn ồn ào, nhiều năm nay, với bản tính lặng lẽ, khiêm cung, Tiểu Quyên chỉ lần mò, tìm vui cùng con chữ. Tâm niệm ấy thể hiện qua lời trần tình: “Chữ là nơi bắt đầu cho mọi giấc mơ của một con người”. Từ chữ, Tiểu Quyên đã bước dần vào thế giới của sự lặng im, điềm tĩnh và lạc quan với cuộc đời, dù có thể đang đối mặt với nghịch cảnh nào đó: “Rằng những cánh cửa đều mở ra trong cuộc đời chúng ta”.

Tiểu Quyên cảm nhận, trải nghiệm điều cô xác tín bằng những chuyến đi, những phút giây đối diện với chính mình. Bay là những chuyến đi bắt đầu từ gợi hứng của bộ phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh. Màu vàng ấy, khi đến Đà Lạt, ngao du Hà Giang… cô cảm nhận: “Chợt thấy đất nước mình cũng vàng ươm sắc hoa vàng trên màu xanh của trời, của cỏ cây, của hy vọng”. Không những đi trong nước, cô còn đến Myanmar, Philippines, Hàng Châu (Trung Quốc), Thái Lan, Đài Loan…

Với nhiều người, đi chỉ là đi. Nhà văn lại khác, họ sống cùng thiên nhiên, cảm nhận các danh thắng bằng góc nhìn và nhịp điệu tâm hồn, bằng cảm xúc tươi rói. Chẳng hạn, một chi tiết khá thú vị mà lần đầu tôi biết - một cô gái tên Duyên, sống ở xứ Đài, cho biết: “Đàn ông muốn lấy được một cô gái Đài phải đạt chuẩn “5C”: cash (tiền mặt), credit card (thẻ tín dụng), cheque (ngân phiếu), car (ô tô) và condominium (chung cư cao cấp). Nếu không, các cô gái Đài hiện đại thà… dắt chó đi chơi chứ không lấy chồng”. Chỉ câu ấy đã nói lên nhiều điều khiến ta phải suy ngẫm. Âu cũng là cái thú của đọc tạp văn vậy.

Ở phần Mộng và thực là các cảm nhận về thế giới chung quanh qua cái nhìn của Quyên. Đó là dòng kênh, con chó, trang giấy điệp… chan chứa ân tình. Tôi thích nhất Yêu mèo, để thấy lòng ngủ say với nhiều câu văn hóm hỉnh và nhẹ nhàng: “Tôi thích nhìn mặt mèo lúc chúng đang ngủ, thích khều chân tay mềm mại và đôi mắt ngơ ngác mỗi khi chúng giật mình hay tò mò. Những con mèo cho tôi giấc ngủ ngon. Có lẽ cũng chỉ duy nhất lần này là tôi chính thức nói: “Love you, meo meo”. Tôi bật cười và tự hỏi, mèo ở đây có thật là… mèo?

Phần Về quê, Quyên nói với chúng ta những điều giản dị mà sâu sắc: “Người già của chúng ta - hạnh phúc lớn đôi khi chỉ cần cái nắm tay hỏi han rất khẽ, là cuộc hỏi thăm “mẹ ngủ có ngon không?”, là vòng tay ôm, thậm chí là chỉ được nhìn thấy chúng ta ngồi ăn thật nhiều cơm”.

Những tâm tình dịu vợi yêu thương của một người đang tự nhủ: “Nếu đến một lúc nào đó bạn thấy lòng mình chật hẹp thì hãy buông xuống những quẩn quanh, ngủ một giấc đi rồi sẽ thấy mọi thứ đều tốt đẹp hơn nhiều”. 

Lê Minh Quốc